ذکر سجده واجب قرآن

سجده به معنای شکرگزاریست و یکی از اعمال دینی ماست. در ادامه ذکر سجده واجب قرآن و نماز و فایل صوتی آن را ارائه می‌کنیم.

ذکر سجده واجب قرآن و نماز چیست؟

به طور کلی سجده در اسلام به چهار قسم تقسیم شده است که در سجده نماز و همچنین سجده سهو (فراموشی)، سجده واجب قرآن و سجده شکر انجام می شود. هر سجده ای کار خاصی را انجام می دهد که در اسلام به آن تصریح شده است. سجده واجب قرآن که به آن سجده قرائت گفته می شود، یکی از آنهاست و زمانی سجده می شود که یکی از آیات مشخص شده خوانده شود. این آیات خاص حاوی سجده است که برخی واجب و برخی مستحب اند. در ادامه به توضیح بیشتر آن می‌پردازیم.


کدام سوره ها سجده واجب دارند؟

تقریباً پانزده سجده در قرآن کریم وجود دارد که برخی سجده واجب و برخی سجده مستحب است. سوره نجم آیه 62، سوره علق آیه 19، سوره سجده (الم تنزیل) آیه 15، سوره فصلت آیه 37 سوره‌هایی هستند که سجده واجب دارند.

به جز سوره هایی که سجده واجب دارند برخی دیگر از سوره ها دارای سجده‌های مستحب هستند، از جمله: آیه آخر سوره اعراف، آیه 15 سوره رعد، آیه 48 سوره نحل، آیه 107 سوره اسرا، آیه 58 سوره مریم، آیه 18 سوره حج، آیه 77 سوره حج، آیه 60 سوره فرقان، آیه 25 سوره نمل، آیه 24 سوره صاد، آیه 21 سوره انشقاق.

همچنین بخوانید: نماز استغاثه به حضرت زهرا

ذکر سجده واجب قرآن

ذکر سجده واجب یکی از سجده های مهم اسلام است که به عنوان سنت پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله آمده است و در آن ذکری خوانده می‌شود که از حضرت محمد صلی الله علیه و آله و سلم دریافت شد و به شرح زیر است:

ذکر اول: «لٰا إِلٰهَ إِلَّا اللّٰهُ حَقّا حَقّا لَا إِلٰهَ الّا اللّٰهُ ایماناً وَ تَصْدِیقاً لَا إِلٰهَ إِلَّا اللّٰهُ عُبُودِیةً وَ رِقًّا سَجَدْتُ لَک یٰا رَبِّ تَعَبُّداً وَ رِقًّا لَا مُسْتَنْکفاً وَ لَا مُسْتَکبِراً بَلْ أَنَا عَبْدٌ ذَلِیلٌ ضَعِیفٌ خَائِفٌ مُسْتَجِیرٌ».

«هیچ معبودی نیست جز خداوند (و این مطلب) حقیقتی کامل است.  هیچ معبودی نیست جز خداوند (و این مطلب) از روی ایمان و تصدیق است.  هیچ معبودی نیست جز خداوند (و این مطلب) از روی عبودیت و بندگی است.  پروردگارا برای تو از روی عبودیت و بندگی سجده می‌کنم  و نه با حالت سرپیچی و متکبرانه،  چرا که من بنده ذلیل، ناتوان، هراسان و پناهنده تو هستم.»

ذکر دوم: « إِلَهِی آمَنَّا بِمَا کَفَرُوا، وَ عَرَفْنَا مِنْکَ مَا أَنْکَرُوا، وَ أَجَبْنَاکَ إِلَى مَا دُعُوا، إِلَهِی فَالْعَفْوَ الْعَفْوَ»

«خدایا ما به آنچه آنها کافر شدند ایمان آوردیم، و آنچه را تکذیب کردند از تو آموختیم، و ما شما را به آنچه می خواندند پاسخ دادیم، خدای من، ببخش، ببخش.»

ذکر سوم: «أَعُوذُ بِرِضَاکَ مِنْ سَخَطِکَ، وَ بِمعَافَاتِکَ مِنْ عُقُوبَتِکَ، وأعُوذُ بِکَ مِنْکَ، لا أُحْصِی ثَنَاءً عَلَیْکَ أنْتَ کَمَا أَثْنَیْتَ عَلَى نفسِک»

«یا الله، من از خشم و غضبت به خشنودی و رضايتت و از کيفر و مجازاتت به عفو و بخششت پناه می برم و از گرفت و مؤاخذه ات به تو پناه می آورم. مرا توان و یارای آن نیست که به بيان ثنا و توصيف شايسته و وصف و شکوه بايسته ات بپردازم، تو چنان هستی که خودت را ستايش نموده ای.»

همچنین بخوانید: نماز شب اول قبر چگونه است

فایل صوتی ذکر سجده واجب قرآن


ذکر سجده واجب صوتی

ذکر اول 

ذکر دوم 

ذکر سوم 


احکام سجده واجب قرآن کریم

  • اگر فرد به آیات اشاره شده گوش دهد واجب است که ذکر سجده را بگوید، اما اگر تنها آن را بشنود (اگر قصد گوش دادن نداشته باشد) سجده واجب نیست ولی احتیاط است که سجده کند.
  • برای واجب شدن سجده لازم است که همه سجده شنیده شود.
  • در سجده واجب قرآن، گذاشتن پیشانی به قصد سجده بر زمین کافیست، حتی اگر ذکر نگویید اما مستحب است که ذکر سجده قرائت شود.
  • سوره های سجده دار در نماز خوانده نمی‌شود و خواندن آن نماز را باطل می‌کند.
  • اگر کسی که قرائت آیه سجده را گوش دهد و خودش نیز آن را بخواند باید دو سجده انجام دهد و ذکر سجده واجب قرآن را بگوید.
  • خواندن کلمه‌ یا آیه‌ای از سوره‌های سجده دار چه آیه سجده باشد برای فرد جنب و زن حیض حرام است.
  • شنیدن آیات دارای سجده از کودک یا کسی که قصد قرائت آن را ندارد سجده واجب به دنبال نخواهد داشت.
  • اگر کسی در نماز باشد و آیه سجده را بشنود، بهتر است با اشاره سجده کرده تا نمازش صحیح باشد.

اگر سجده واجب قرآن سهواً انجام نشود باید چه کرد؟

در کتب دینی آمده است که اگر سجده واجب قرآن انجام نشود و زمان آن گذشته باشد، باید هر زمان به یاد آورد آن را به جا بیاورد.

همچنین بخوانید: ذکر روز دوشنبه

ذکر سجده واجب نماز

سجده یکی از ارکان واجب نماز است که به جا نیاوردن آن موجب باطل شدن کل نماز خواهد شد. در ذکر سجده واجب نماز می‌توان یک مرتبه ذکر «سُبْحانَ رِبِّىَ الْأَعْلى‏ وَ بِحَمْدِهِ» یا حداقل سه مرتبه ذکر «سُبْحانَ اللَّهِ» را خواند.

لازم است که ذکرهای توصیه شده در سجده خوانده شود. قرائت قرآن در سجده موجب ابطال نماز خواهد شد و چنانچه خوانده شود باید قضای نماز را به جا آورد.


سخن آخر

امیدواریم این مطلب با عنوان ذکر سجده واجب قرآن و نماز برای شما مفید بوده باشد. همانطور که گفته شد ذکر سجده واجب تنها برای آیات چهار سوره از قرآن تاکید شده است و برای برخی دیگر تنها مستحب است.