برای هر ورزشکاری در سطح حرفهای داشتن اطلاعات هرچند جزئی در مورد داروهای نیروزا ضرروی است حتی اگر قصد استفاده از آنها را نداشته باشد.
به گزارش آلامتو و به نقل از مجله تناسب اندام؛ در طول دهه ۱۹۶۰، استفاده از داروهای نیروزا سرعت گرفت و ورزشکاران و قهرمانان از سراسر جهان، شروع به مصرف این داروها برای افزایش کاراییشان کردند. کشورهایی مانند آلمان شرقی هم، این داروها را در دسترس ورزشکارانشان قرار دادند، تا در ورزش به سلطه مطلق دست یابند.
داروهای افزایش دهنده کارایی بسیاری وجود دارند، مانند استروئیدهای آنابولیک، آگونیستهای بتا ۲، گنادوتروپین جفتی انسانی، هورمون جسم زرد، و انسولین. با اینحال، استفاده از این داروهای نیروزا، خطرات سلامتی زیادی در پی خواهد داشت. بنابراین چندین نهاد نظارتی در سراسر جهان تاسیس شدهاند تا بر استفاده از این محصولات، بررسی و نظارت داشته باشند.
تا آنجا که به بازیهای المپیک مربوط میشود، آژانس جهانی مبارزه با دوپینگ که مقر آن در مونترآل کانادا است، بر مصرف این داروهای ممنوع توسط ورزشکاران نظارت میکند. این نهاد، هر ساله یک لیست جدید از تمام داروهای ممنوعه منتشر میکند تا آگاهی عمومی را افزایش دهد. با این حال، برخی داروهای خاص وجود دارند که مصرف آنها بلامانع است، البته تا حد مجاز!
برای آنکه اطلاعات بیشتری در مورد برخی از معروفترین داروهای نیروزا بدست آورید، حتما این مطلب را به دقت بخوانید.
محرکها
محرکها، داروهای روانگردانی هستند که تواناییهای ذهنی و جسمی را بطور موقت افزایش میدهند. مصرف محرکها منجر به افزایش ناگهانی مقدار دوپامین و نوراپینفرین در مغز میگردد. با این کار، فشار خون و همچنین ضربان قلب افزایش مییابد.
بعد از مصرف محرکها، عروق خونی منقبض میشوند و به دنبال آن قند خون افزایش یافته و تنفس تند میگردد. پیامدهای آن عبارتند از افزایش درجهی هوشیاری و احساس وجد زیاد.
محرکها با ارائه درجهی بالایی از استقامت برای ورزشکاران، تواناییهای آنها را افزایش میدهند. با اینحال این داروها، خطرات سلامتی خاصی را ایجاد میکنند، مانند نارسایی قلبی عروقی و تشنجهای مهلک. برخی از معروفترین محرکها عبارتند از کوکائین، آدرافینیل و پمولین.
مسکنهای مخدر
مسکنهای مخدر، موثرترین نوع داروهای مسکن هستند. مسکنهای مخدر، بهرحال تحت دسته بندی مواد مخدر قرار میگیرند و مشتق از مواد مخدر نیز هستند. مخدرها، آلکالوئیدهای موجود در تریاک هستند.
منبع این آلکالوئیدها، دانههای خشخاش تریاک است. ورزشکاران از این داروها استفاده میکنند، زیرا آنها درد را کاهش میدهند، در نتیجه ورزشکاران میتوانند سختتر تمرین کنند و برای مدت بسیار بیشتری، حرکات کششی انجام دهند.
مسکنهای مخدر دارای خواص کاهش استرس زیادی نیز هستند که میتواند در بالا بردن سطح عملکرد یک ورزشکار، بسیار مفید باشد. بعضی از رایج ترین مسکنهای مخدر عبارتند از بوپرنورفین، دکسترو مورامید، هروئین، مورفین و پتیدین.
استروئیدهای آنابولیک آندروژنیک
استروئیدهای آنابولیک آندروژنیک، معادلهای مصنوعی هورمون انسانی تستوسترون هستند، زیرا مشخص شده که همان خواص شیمیایی را دارند. آنها به بهبود تودهی عضلانی و همچنین کاهش زمان ریکاوری بدن کمک میکنند.
استروئیدهای آنابولیک آندروژنیک، اساسا به دو دسته تقسیم میشوند: اگزوژن که بطور طبیعی در بدن انسان تولید نمیشود، و اندوژن که بدن انسان، بطور طبیعی آن را تولید میکند. مته نولون، نمونهای از استروئیدهای آنابولیک آندروژنیک اگزوژن است و آندروستندیول (یا آندرو) یک نوع استروئید آنابولیک آندروژنیک اندوژن میباشد.
هورمونهای پپتید
هورمونهای پپتید، در بدن انسان تولید شده و توسط خون به اندامهای مختلف بدن منتقل میشوند. این هورمونها میتوانند بر عملکرد سایر اندامهای بدن تاثیر بگذارند. مصرف این هورمونها، قدرت عضلات را افزایش میدهد. این هورمونها، تولید سلولهای قرمز خون را نیز افزایش میدهند که به نوبه خود، ظرفیت حمل اکسیژن خون را بالا میبرد. این مسئله بطور مستقیم با عملکرد ورزشکار در ارتباط است. اریتروپوئیتین، هورمونهای رشد انسانی، انسولین، و کورتیکوتروفین چند مورد از رایجترین نمونههای پپتید هستند.
آگونیستهای بتا ۲
اگونیستهای بتا ۲ با تحریک سلولهای بتا، عضلات موجود در راههای حرکت هوا را منبسط میکنند. آنها به هنگام استنشاق، اثراتی مشابه محرکها القا میکنند و در عین حال هنگامیکه به بدن تزریق شوند، میتوانند مانند استروئیدهای آنابولیک عمل کنند!
بعضی از رایج ترین آگونیستهای بتا 2 عبارتند از آلبوترول مانند AccuNeb, Proventil HFA, ProAir HFA, Ventolin HFA و لوالبوترول که شامل Xopenex, Xopenex HFA و پریبوترول مانند Maxair, Maxair Autohaler میباشد. برای ورزشکارانی که از اختلالات تنفسی رنج میبرند، بلامانع است که از آگونیستهای استنشاقی بتا ۲ برای جلوگیری از انقباض برونش در طول عملکردشان استفاده کنند.
چند داروی دیگر برای افزایش عملکرد
عوامل پوشاننده مانند دیورتیکها، دکستران و اپی تستوسترون برای ورزشکاران ممنوع هستند، زیرا آنها کشف سایر داروهای ممنوع را در ادرار یا آزمایشات دیگر، غیر ممکن میسازند.
گلوکوکورتیکو استروئیدها از جمله دگزامتازون و پردنیزولون، دارای خواص ضد التهاب و ضد درد هستند که ورزشکاران را قادر میسازد، بدون حتی کمترین احساس درد، رقابت کنند. این داروها هنگامیکه مستقیما به داخل خون تزریق شوند، میتوانند یک حس شور و شعف نیز بوجود بیاورند.
روشی که یک داروی افزایش دهندهی عملکرد بر بدن تاثیر میگذارد، ممکن است با توجه به نوع بدن، دوز دارو و… تفاوت زیادی داشته باشد. از آنجا که آنها میتوانند تاثیرات مخربی بر سلامت مصرف کنندگان بگذارند، دستورالعملهای مربوط به حدود مجاز مصرف این داروها، روز به روز سخت گیرانهتر میشوند.