پلاکت خون پایین چیست؟
ترومبوسیتوپنی یا پلاکت پایین خون وضعیتی است که در آن تعداد پلاکت خون شما کاهش می یابد. پلاکت ها (ترومبوسیت ها) سلول های خونی بی رنگی هستند که به لخته شدن خون کمک می کنند. پلاکت ها با جمع شدن و تشکیل پلاک در آسیب های رگ های خونی، خونریزی را متوقف می کنند. ترومبوسیتوپنی ممکن است در نتیجه یک اختلال مغز استخوان مانند لوسمی یا مشکل سیستم ایمنی رخ دهد یا می تواند از عوارض جانبی مصرف برخی داروها باشد. در ادامه به توضیح اینکه پلاکت پایین خون چیست؟ می پردازیم.
پلاکت خون پایین در کودکان و نوزادان
هم کودکان و هم بزرگسالان را تحت تاثیر قرار می دهد.معمولا کودکان پس از ابتلا به عفونت های ویروسی دچار بیماری پلاکت خون پایین می شوند،و معمولا با مصرف دارو های تجویز شده از سوی پزشک بهبود می یابند. در برخی موارد ممکن است میزان پلاکت خون تا حدی پایین باشد که کودک دچار خونریزی داخلی شود. در این موارد لازم است حتما به یک پزشک متخصص مراجعه نمایید.
پلاکت خون پایین در بارداری
در دوران بارداری معمولا بانوان دچار این عارضه می شوند. دلیل بروز این عارضه در دوران بارداری به طور دقیق مشخص نیست، اما ممکن است به دلیل افزایش حجم خون در بارداری باشد. در دوران بارداری مقدار پلاسمای خون 50 درصد افزایش می یابد. با افزایش پلاسما، پلاکت ها به میزان زیادی کاهش می یابند و در هر میلی لیتر از خون مقدار کمتری پلاکت یافت می شود. پلاکت های خون هنوز به کار خود ادامه می دهند و پس از تولد نوزاد به سطح طبیعی خود باز می گردد.
همچنین بخوانید: درمان خانگی کم خونی در کودکان و بزرگسالان، در بارداری و بعد از زایمان
پلاکت خون پایین خطرناک است؟
پایین بودن تعداد پلاکت های خون در موارد اولیه اگر درمان نشود،ممکن است آسیب های جدی و حتی مرگ فرد را به دنبال داشته باشد. در صورتی که هر یک از علائم این عارضه را مشاهده نمودید به پزشک مراجعه نمایید. در شرایطی که ترومبوسیتوپنی شدیدتر باشد ممکن است سبب خونریزی های داخلی شود. در صورتی که علائم شدیدتری را تجربه کردید فورا به اورژانس مراجعه نمایید. علائم این عارضه شامل :
- کبودی زیاد
- خونریزی سطحی در پوست که به صورت بثورات لکههای بنفش متمایل به قرمز معمولاً در قسمت پایین پاها ظاهر میشود.
- خونریزی طولانی مدت از بریدگی
- خونریزی از لثه یا بینی
- وجود خون در ادرار یا مدفوع
- جریان قاعدگی غیرمعمول
- خستگی
- طحال بزرگ شده
همچنین بخوانید: علائم فشار خون بالا در زنان و جوانان، در بارداری و خواب چیست؟
درمان پلاکت خون پایین
در صورت مشاهده علائم پلاکت پایین خون به پزشک متخصص مراجعه نمایید. پزشک با انجام آزمایشات ویژه ای متوجه میزان پلاکت های خون شما می شود. در صورت پایین بودن میزان پلاکت ها مصرف دارو های استروئیدی می تواند پایین بودن میزان پلاکت های خون را جبران کند. در صورتی که پلاکت های خون یک فرد کمتر از 50000 باشد لازم است که فرد جراحی پیوند شود. اما در صورتی که پلاکت ها کمتر از 10000 باشد می توان از روش تزریق استروئید ها آن را درمان کرد.
چه چیزهایی پلاکت خون را پایین میاورد؟
ترومبوسیتوپنی به این معنی است که شما کمتر از 150000 پلاکت در هر میکرولیتر خون در گردش دارید. از آنجایی که هر پلاکت فقط حدود 10 روز عمر می کند، بدن شما به طور معمول با تولید پلاکت های جدید در مغز استخوان، منبع پلاکت خود را به طور مداوم تجدید می کند.ترومبوسیتوپنی به ندرت ارثی است. یا ممکن است توسط تعدادی از داروها یا شرایط ایجاد شود. علت هرچه باشد، پلاکتهای در گردش با یک یا چند فرآیند زیر کاهش مییابند: گیر افتادن پلاکتها در طحال، کاهش تولید پلاکت یا افزایش تخریب پلاکتها.
همچنین بخوانید: فواید سیاه دانه برای قند خون و خواص آن برای درمان دیابت
عوارض پلاکت خون پایین چیست؟
ترومبوسیتوپنی شدید ممکن است عوارض حاد و تهدید کننده زندگی داشته باشد اگر به موقع درمان نشود. این عوارض عموماً به دلیل خونریزی زیاد است. عوارض درمان نشده طولانی مدت ترومبوسیتوپنی می تواند جدی و حتی در برخی موارد تهدید کننده زندگی باشد. شما می توانید با پیروی از برنامه درمانی خود که توسط پزشک تعیین شده است،خطر عوارض جدی خود را به حداقل برسانید. عوارض ترومبوسیتوپنی عبارتند از:
- اثرات نامطلوب درمان
- کم خونی
- خونریزی بیش از حد یا غیر قابل کنترل
- خونریزی گوارشی
- خونریزی در مغز
- خونریزی شدید بینی
پایین بودن پلاکت خون نشانه سرطان است؟
تعدادی از عوامل خطر ابتلا به ترومبوسیتوپنی را افزایش می دهند. همه افراد دارای عوامل خطر به ترومبوسیتوپنی مبتلا نمی شوند. عوامل خطر برای ترومبوسیتوپنی عبارتند از:
- کم خونی (تعداد کم گلبول های قرمز خون)
- انواع خاصی از سرطان مانند لوسمی (سرطان خون یا مغز استخوان)
- برخی از عفونت های ویروسی یا باکتریایی
- قرار گرفتن در معرض سموم شیمیایی یا محیطی
- سابقه خانوادگی تعداد کم پلاکت
- HIV/AIDS
- بارداری
- استفاده از داروهای ضد بارداری خوراکی