بسیاری از ما تاکنون اصطلاح بلغم یا غلبه بلغم را در مباحث طب سنتی شنیده‌ایم، اما آگاهی کاملی از معنای آن، عوارض و علائم ابتلا به بلغم نداریم. در این پست به شما می‌گوییم بلغم چیست و چگونه درمان میشود.
بلغم چیست و چه علائمی دارد
در بدن انسان ترکیبی از چهار خلط تشخیص داده شده است که بدن شما برای سالم ماندن به تعادل آنها نیاز دارد. صفرا، بلغم، دم و سودا که بلغم خلطی لزج و سفیده بوده که منشا آن سیستم لنفای بدن است. در طب سنتی علل بروز بعضی از بیماری‌ها و مشکلات سلامتی را کمبود یا بالا بودن بلغم می‌دانند. میزان بلغم در افراد سالم 1% است و از آنجاییکه از سودا و دم سبک تر شناسایی شده است، معمولاً افراد حجامت کننده در خون گرفتن از فرد دچار بلغم خونی رقیق و شفاف مشاهده می‌کنند.
با وجود اینکه بیشتر مشکلات ناشی از اختلالات مزاج کوتاه مدت هستند، اما در مواردی می‌تواند نشانه یک بیماری جدی باشد. پس شاید بخواهید بدانید بلغم چه علائمی دارد و چطور می‌توانیم نشانه‌های آن را در بدن خود شناسایی کنیم. زمانیکه در بدن فردی بلغم غلبه کند یا به عبارتی خلط بلغم بیشتر شود، فرد احساس سرمای بیشتری کرده و رنگ زبان او سفید خواهد شد. بروز بلغم علائم دیگری نیز که ممکن همه یا برخی از آنها در فرد دیده شود، از جمله:
- ترشی دهان
- بوی بدن دهان
- سفیدی پوست
- شل شدن پوست
- چاقی دور شکم با وجود لاغری سایر اندام
- پف کردن صورت و دیگر اندام بدن
- سفید شدن زودهنگام موها
- سردی بدن به خصوص دست و پا
- تاخیر در هضم غذا (ماندگاری زیاد غذا در معده که باعث آروغ و ترش کردن میشود)
- خستگی و خواب آلودگی زیاد
- آبریزش از دهان هنگام خواب
- ترشحات زیاد و رقیق از بینی
- کم شدن حافظه و فراموشی
- افزایش میزان ادرار
- ضعف مثانه
- ریزش مو
- درد در نواحی کمر، گردن و شاننه
- بیماری پارکینسون
- نقرس
- پیسی
- تپش قلب
- سرفه
- تنگی نفس
- تعرق سرد
همچنین بخوانید: درمان کبد چرب با عرق کاسنی و شاتره همراه با نحوه و زمان مصرف آن
بلغم چه عوارضی دارد
غلبه بغلم با عوارضی در قسمت‌های مختلف بدن خود را نشان می‌دهد. در ادامه به عوارض بلغم در اندام‌های مختلف اشاره می‌کنیم:
عوارض بلغم در حلق و دهان
- بروز خر و پف: غلبه بلغم در گلو باعث خرناس میشود که اغلب در افراد 25 بروز می‌کند.
- بزرگ شدن لوزه‌ها
- سنگینی زبان/ لکنت زبان: بالا بودن بلغم باعث حجیم شدن زبان و کندی در تکلم میشود. این مسئله در کودکی باعث دیر زبان بازکردن طفلی خواهد شد که مادر در دوران شیردهی از غذاهای سرد استفاده کرده است.
- آبریزش دهان: افرادی که دچار بلغم دهان می‌شوند نمی‌توانند به درستی آب دهان خود را جمع کنند. با مصرف غذاهای سرد مزاج این مشکل شدیدتر میشود.
عوارض بلغم روی پوست
- بروز پیسی و برص: تاثیر غلبه بلغم بر پوست ظاهر شدن لکه‌های سفید است که روی بدن ایجاد شده و روز به روز بیشتر میشود. از راه‌های پیشگیری آن رفع بلغم است.
- کیست چربی: افراد دچار به کیست بلغم ممکن است توده‌های کیست چربی فراوانی در اندام‌های انتهایی مانند دست و پا تجربه کنند.
عوارض بلغم روی مفاصل
- تورم مفاصل: مفاصل به طور طبیعی برای کار کردن نیاز به بلغم دارند. آب و مایع لزج بین مفاصل همان بلغم است. اما افزایش بلغم که با افزایش رطوبت در مفاصل همراه است باعث ورم آن و ناراحتی‌های جانبی می‌گردد. گاهی فردی که دچار آب آوردن زانو است مجبور به تخلیه این آب میشود ولی بعد از مدتی دوباره آب در این قسمت جمع میشود.
- آرتریت: چنانچه بلغم در زانو ایجاد شود موجب بیماری آرتریت میشود که علائم آن همراه با تورم و سردی پوست زانو است.
همچنین بخوانید: خواص قارچ گانودرما برای دیابت، کبد چرب، لاغری، ریه و زگیل تناسلی
عوارض بلغم بر سیستم گوارش
غلبه بلغم بر سیستم گوارش با افزایش اشتها و بزرگ شدن شکم همراه است. در چنین فردی عوارض زیر مشاهده میشود:
- ریفلاکس، آروغ، احساس تهوع: بلغم در معده باعث سرد شدن آن میشود که با آروغ و ترش کردن همراه است. این مشکل با مصرف غذاهای سرد تشدید میشود. تهوع و استفراغ یک واکنش طبیعی از طرف بدن است برای دفع مواد اضافی که به خاطر دفع بلغم اتفاق می‌افتد. بهتر است از کنترل آن خودداری کنید تا به رفع بلغم کمک کند.
- نفخ و گاز: نفخ و گاز ناشی از سردی و رطوبت بلغم در سیستم و گوارش است که با دفع غیر اردای گاز از معده و روده همراه است.
- بوی بد دهان: غلبه بلغم به سه دلیل باعث بوی بد دهان میشود. ترشحات سینوس‌ها، اختلال در عملکرد طبیعی دستگاه گوارش، خرابی لثه و دندان و …
عوارض غلبه بلغم در مغز و سر
غلبه بلغم در مغز می‌تواند در صورت عدم پیگیری آسیب‌های جدی به دنبال داشته باشد. از جمله اختلال در حواس، آلزایمر، ناتوانی در ادای کلمات، افسردگی و …
- سردرد و سینوزیت: افزایش بلغم باعث افزایش رطوبت در سینوس‌ها شده که به آب ریزش بینی منجر میشود. افزایش آن می‌تواند باعث از بین رفتن بویایی شود. با بالا رفتن بلغم نیز سینوزیت ایجاد میشود. سردردهای ناشی از بلغم با افزایش مصرف غذاهای سرد بیشتر می‌شوند.
- پولیپ بینی: بروز بلغم در بینی باعث تبلور آن و ایجاد استخوان شده که به پلیپ بینی شناخته میشود.
همچنین بخوانید: خواص عرق بیدمشک برای رحم، معده، کلیه، کم خونی و در بارداری
عوارض غلبه بلغم در ریه
- سینه پهلو: اگر بلغم در سینه منتشر و متبلور شود باعث سینه پهلو خواهد شد. برای درمان باید با خوارکی ها و لباس گرم بدن را به تعریق واداشت.
- آسم و برونشیت: خلط زیاد ریه، سرفه‌های خلطی و آسم نیز ناشی بلغم این اندام است که برای درمان باید از داروی بلغم زاد مصرف شود.
عوارض غلبه بلغم بر چشم
- ورم و افتادگی پلک: بلغم در چشمان درشت تر بیشتر است و باعث پف و افتادگی پلک خواهد شد.
- اشک ریزش، ضعف بینایی و آب مروارید: زمانیکه بلغم در چشم تبلور یابد باعث آب مروارید میشود. از روش‌های درمان غلبه بلغم در چشم استفاده از سرمه است.
همچنین بخوانید: کاهش فشار خون با سیر و ماست در خانه و نحوه مصرف آن
بلغم چگونه درمان میشود
اگر می‌خواهید بدانید بلغم چگونه درمان میشود باید ابتدا به شما بگوییم خود درمانی در این مورد توصیه نمی‌شود. ابتدا باید غلبه بلغم و میزان آن در شما توسط اطباء با تجربه تشخیص داد شود تا درمان شروع شود. با این حال گزینه‌های درمان در طب سنتی شامل موارد زیر است:
درمان بلغم با عدم مصرف غذاهای ممنوع
تاثیر مصرف غذاهایی با طبع سرد و گرم بر درمان غلبه بلغم قابل توجه است. به همین دلیل به این افراد توصیه میشود از مصرف غذاهایی که باعث افزایش بلغم می‌شوند پرهیز کنند. از جمله: لبنیات، میوه‌های ترش و نرسیده، نارنگی، کیوی، سرکه، ترشی، شوری، چای، نسکافه، قهوه، نوشابه، گوشت گاو، سیب زمینی، برنج، قارچ، خیار پوست کنده، روغن نباتی و …
درمان بلغم با مصرف غذاهای مفید
گوشت (شتر، گوسفند)، ادویه جات (زیره، دارچین، زعفران، زنجبیل، سیر، موسیر، خردل و زنیان)، سبزیجات (ترخون، نعناع، مرزه، ریحان، جعفری، مارچوبه، کلم، کدوحلوایی، گندم، نخود و …
درمان بلغم با روغن‌های گرم
استفاده موضعی از روغن‌های گرم در ناحیه شکم برای مدت یک ماه تا چهل روز می‌تواند به دفع بلغم کمک کند. از روغن‌های توصیه شده برای اینکار می‌توان روغن سیاهدانه را نام برد.
بادکش درمانی
یکی از روش‌های درمان سنتی بلغم که سابقه باستانی استفاده از بادکش درمانی است.
درمان بلغم در طب اسلامی
طبرسی به نقل از امام صادق (ع) درمان بلغم را در 4 چیز بیان کرده است. مصرف آویشن و نمک باهم و زنیان و مغز گردو با هم. آویشن و نمک سدد را باز کرده و بلغم را رفع می‌کند.
درمان بلغم با تغییر سبک زندگی
توصیه میشود افراد دچار بلغم یک روز در میان حمام کنند و به طور مرتب به ورزش بپردازند و زمانی را برای نشستن در آفتاب اختصاص دهند. همچنین لازم است از خوردن غذهای سرد در صبح و شب پرهیز کنند.
همچنین بخوانید: کم کاری تیروئید و چاقی | کم کاری تیروئید باعث چاقی یا لاغری می شود؟
دارو و شربت بلغم چیست
در کنار راه‌های توصیه شده برای درمان بلغم، استفاده از ترکیباتی مثل شربت بلغم نیز در درمان غلبه بلغم موثر است. در طب سنتی نیز به مصرف این فرآورده طبیعی که از گیاهان دارویی آویشن، سیاهدانه، کندر، مستکی و زیره به اضافه عسل تهیه شده توصیه میشود. برخی از شرکت‌های داروی بلغم را به شکل شربت بلغم و برخی به شکل قرص تولید می‌کنند. میزان مصرف آن در روز باید طبق دستور پزشک یا بروشور دارو باشد.
این داروها موارد منع یا عوارض جانبی خاص ندارند، اما افراد دچار به کیست رحم یا سینه باید پیش از مصرف با پزشک مشورت کنند. همچنین افراد که داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی مصرف می‌کنند.
سخن آخر
در این مقاله به توضیح عارضه غلبه بلغم، علائم، عوارض، روش‌های پیشگیری و درمان آن پرداختیم. با رعایت نکات ساده می‌توانیم به سادگی از غلبه بلغم جلوگیری کنیم. اما چنانچه گمان می‌کنید به آن مبتلا هستید حتما با پزشک مشورت کنید تا با درمان به موقع از عوارض آن بکاهید. چنانچه شما هم تجربه ابتلا و درمان بلغم را دارید، می‌توانید آن را در بخش نظرات با ما در میان بگذارید.
8 خواص سبوس گندم برای چاقی صورت، پوست و مو، دیابت و معده
درمان سریع ترش کردن معده در خانه با طب سنتی چیست؟
بهترین درمان خارش گوش در خانه با عسل، سیر و پیاز، روغن زیتون و سرکه
بهترین درمان زخم دهانه رحم در طب سنتی با عسل، سیر و عنبر نسارا