آیا بین کم کاری تیروئید و چاقی ارتباطی دیده می شود؟
بروز کم کاری تیروئید و چاقی می تواند بخاطر نقش هورمون های تیروئیدی در تنظیم متابولیسم بدن جانداران باشد. محاسبه ی متابولیسم بدن از طریق اکسیژن مصرف شده در یک بازه زمانی خاص انجام می شود. نتایج بررسی ها نشان می دهد که بخاطر کم کاری تیروئید میزان متابولیسم پایه در این افراد پایین است.
چه ارتباطی بین وزن و میزان سوخت و ساز پایه وجود دارد؟
تفاوت در میزان متابولیسم پایه باعث می شود تا بین تعادل انرژی، کالری دریافت شده و کالری مصرف شده هم تفاوت وجود داشته باشد. برای اینکه فرد دچار اضافه وزن شود باید تعادل انرژی مثبت شود، یعنی میزان کالری دریافت شده از میزان کالری سوزانده شده، بیشتر شود.
همانطور که گفته شد یکی دلایل کم کاری تیروئید و چاقی این است که فرد مبتلا به کم کاری تیروئید، متابولیسم پایه کمتری دارد و فرد دچار اضافه وزن می شود، هرچند کاهش متابولیسم ناشی از تیروئید کم کار محسوس نیست اما در چاقی این افراد نقش دارد.
همچپنین بخوانید: کم کاری تیروئید در بارداری خطر دارد و چه تاثیریی بر روی جنین دارد؟
مکانیزم بروز کم کاری تیروئید و چاقی چگونه است؟
کم کاری تیروئید و چاقی همیشه ناشی از افزایش سلول های چربی در بدن نیست و قسمت زیادی از این اضافه وزن مربوط به احتباس آب و نمک در بدن فرد می باشد.
به طور کلی افزایش وزن ناشی از تیروئید کم کار بین حدود دو تا چهار و نیم کیلوگرم می تواند باشد، اما باید به یاد داشته باشید که لازم است سایر علائم کم کاری تیروئید هم در فرد دیده شود تا بگوییم علت چاقی فرد ناشی از تیروئید کم کار بوده است.
با درمان کم کاری تیروئید چقدر از وزن فرد کاهش پیدا میکند؟
با توجه به اینکه قسمت قابل توجهی از چاقی در کم کاری تیروئید به علت احتباس آب و نمک در سلول ها می باشد، با درمان کم کاری تیروئید می توان انتظار داشت که میزان کاهش وزن فرد حدود ۱۰ درصد از وزن کلی بیمار باشد.
به طور کلی درمان مشکلات تیروئیدی یک پروسه طولانی و زمان بر است، از این رو شاید کاهش وزن فرد خیلی محسوس نباشد و اگر بعد از درمان کم کاری تیروئید و رفع تمام علائم و نشانه های تیروئید کم کار فرد همچنان مبتلا به اضافه وزن و چاقی باشد دیگر نمی توان گفت که علت چاقی ناشی از تیروئید کم کار بوده است.
همچنین بخوانید: رابطه کم کاری تیروئید و ریزش مو، علائم و راه های درمان آن
چند نشانه که بیانگر این است افزایش وزن، ناشی از کم کاری تیروئید است
احساس خستگی مداوم
اگر بعد از داشتن یک خواب راحت و کامل در طی شب بلافاصله بعد از بیدار شدن از خواب احساس خستگی می کنید و انرژی لازم برای انجام کارهای روزانه را ندارید و بیدار ماندن برای شما سخت و دشوار است، به نظر می رسد چاقی شما ناشی از کمبود هورمون های تیروئیدی است.
احساس درد در عضلات بدن
اگر بدون اینکه فعالیت فیزیکی سنگین کرده باشید، در عضلات خود احساس درد و گرفتگی کنید ممکن است مشکل کمکاری تیروئید داشته باشید. هورمون های تیروئیدی باعث کنترل سوخت و ساز بدن می شوند و کم کاری تیروئید باعث اختلال در متابولیسم پایه می شود که این اختلال علاوه بر چاقی روی درد عضلانی هم موثر است.
فراموشی مکرر
کمبود هورمون های تیروئیدی می تواند باعث افت عملکرد ذهن و وضعیت حافظه شود.
سطوح بالای کلسترول بد
اگر نتایج آزمایش شما بیانگر سطوح بالای کلسترول باشد میتواند علامت خطری برای مشکلات تیروئیدی باشد.
احساس افسردگی
تغییرات خلقی مثل احساس افسردگی در کنار سایر علائم مثل احساس ضعف در عضلات و اختلال تمرکز همراه با چاقی همگی می توانند از نشانه های مشکلات تیروئیدی باشند.
خشکی پوست
اگر با وجود رعایت مراقبت های پوستی مثل استفاده از کرم های مرطوب کننده دست و صورت، هنوز هم پوستی خشک دارید، علاوه بر آن ظاهر پوست شما کدر شده و افزایش وزن و سایز را تجربه می کنید، می توان به این مشکوک بود که چاقی شما ناشی از مشکلات تیروئیدی است.
مشکلات گوارشی و یبوست یکی از مشکلات و ناراحتی های ناخوشایند مربوط به دستگاه گوارش می باشد. اختلال در عملکرد غده تیروئید میتواند منجر به بروز یبوست شود، پس اگر درکنار اختلال در عملکرد روده ای دچار اضافه وزن شدهاید، به مشکلات غده تیروئید مشکوک شوید.
رژیم غذایی و درمانی در کم کاری تیروئید و چاقی
اگر بعد از انجام بررسی مشخص شد علت چاقی ناشی از مشکلات هورمون های تیروئیدی است، لازم است تا روند اصلاح سبک زندگی مثل ورزش و تغذیه سالم درکنار رژیم دارویی آغاز شود تا فرد بتواند به کاهش وزن دست یابد.
همچنین بخوانید: بهترین رژیم لاغری برای کم کاری تیروئید
تغذیه درمانی در کم کاری تیروئید
- برای اصلاح رژیم غذایی کم کاری تیروئید و چاقی، لازم است از مصرف مواد غذایی ایجاد کننده گواتر مثل روغن کانولا، بادام زمینی، کلم ها و… پرهیز کنید و سبزیجات مصرفی را به صورت پخته به غذا اضافه کنید.
- سویا بخاطر اختلال در جذب داروهای درمان کننده تیروئید باید با مشورت و اجازه پزشک مصرف شود.
- برای جذب حداکثری ید موجود در نمک طعام، حتماً در مراحل انتهایی پخت به غذا اضافه شود وگرنه با بخارهای غذا خارج می شود. نمک طعام ید دار دور از نور باید نگهداری شود و از مصرف خودسرانه و بیش از حد مجاز ید پرهیز شود.
- برای برقراری تعادل انرژی منفی یعنی اینکه کالری مصرفی شما بیش از کالری دریافتی باشد، با یک کارشناس تغذیه مشورت نموده و براساس توصیه های درمانی عمل کنید.
- از مصرف ویتامین های گروه ب، آ، ث، ای و آهن غافل نشوید و حتما در رژیم غذایی خود از مواد غذایی طبیعی حاوی این ویتامین ها و در صورت نیاز از مکملهای ویتامینی استفاده کنید.
- از موادغذایی حاوی فیبر مثل سبزیجات و سبوس برای درمان یبوست استفاده کنید.
- در روز ۷ لیوان آب مصرف کنید.
- از مصرف مواد غذایی حاوی قند، شکر و کافئین خودداری کنید.
- از مواد غذایی حاوی اسیدهای چرب ضروری علی الخصوص امگا۳ حتما استفاده کنید، چرا که می تواند در درمان چاقی ناشی از مشکلات تیروئیدی موثر باشند.
کلام پایانی
یک باور نسبتاً غلط این است که همه افراد مبتلا به چاقی فکر میکنند چاقی آنها ناشی از تیروئید کم کار است، اما همیشه این طور نیست و اگر چاقی فرد ناشی از بیماری زمینه ای باشد، کم کاری تیروئید یکی از دلایل آن میباشد. برای اینکه فرد از علت چاقی با خبر شود لازم است آزمایشات کافی انجام شود و اگر ارتباطی بین کم کاری تیروئید و چاقی وجود داشت با اصطلاح رژیم غذایی و درمان دارویی، در وهله اول به درمان مشکلات تیروئیدی و سپس کاهش وزن پرداخت.