حضرت سلیمان یکی از پیامبران عظیم الشان بنی اسرائیل است که از نظر مقامات مادی و معنوی، در تاریخ پیامبران بی نظیر می باشد.
نام وی در قرآن کریم 16 مرتبه در سوره های بقره، نسا، انعام، انبیا، نمل، سبا و ص آمده است. او از مقربان درگاه الهی و بسیار شکرگزار خدا بود. مردی عالم و دانشمند که علم حکمت و قضاوت را به خوبی می دانست. او وارث همه مقامات حضرت داود علیه السلام، پدر خود است.
سلیمان از نوجوانی کاردان و لایق و نبوغ در او مشهود بود، به طوری که می توانست به درستی قضاوت و داوری کند و چون این شایستگی و وارستگی برای همه و مخصوصا پدرش، محرز و آشکار بود، لذا داود علیه السلام در آخر عمر خود، او را که سیزده سال بیشتر نداشت، به فرمان خداوند، به خلافت و جانشینی خود معین کرد. از این رو، حضرت سلیمان، مانند پدرش، هم به مقام نبوت و هم به مقام سلطنت و پادشاهی رسید.
حضرت سلیمان پس از رسیدن به چنین مقامی، از خداوند خواست که حشمت و جاه و جلالی به او بدهد که تا آن زمان به کسی نداده باشد. خداوند هم دعای او را مستجاب کرد و نعمات و موهبات زیادی به او داد. باد را مسخر او کرده بود که به فرمانش، حرکت می کرد. گاهی به صورت توفنده و شدید و گاهی به صورت آرام و ملایم. جن و گروهی از شیاطین جزو کارگران او و تحت اختیارش بودند.
علم منطق الطیر داشت که زبان همه حیوانات را می فهمید و مرغان همه زیر فرمان او بودند. ماجرای گفتگوی سلیمان با مورچه و هدهد در منابع دینی ذکر شده است.
این پیامبر خدا در دوران زندگیش، شهر بیت المقدس را با کمک جنیان و شیاطین بنا کرد و برای آن دوازده قلعه ساخت و بعد از اتمام آن شهر، ساختمان مسجد الاقصی را با سنگهای سفید و زرد و سبز بنا نمود و ستون های آن را از مرمر بلورین و با انواع جواهرات، مزین کرد.
به غیر از این بناها، معابد و حوض های سنگی و ساختمان های مهم دیگری هم ساخت. قصر سلطنتی او که از چوب های گران بها و مزین به طلا و مرصع و جواهر، فراهم شده بود بسیار زیبا و باشکوه بود.
هم اکنون آثار بعضی از این بناها، مانند «معبد هیکل سلیمان» در فلسطین هنوز هم هست و گردشگران و توریست ها برای دیدن آن آثار شگفت انگیز به آنجا می روند.
همچنین بخوانید: فال انبیا حضرت سلیمان
نسب
سلیمان فرزند حضرت داوود و از نسل یهودا فرزند حضرت یعقوب بود. حضرت سلیمان را فردی سفیدرو، درشت اندام و پرمو دانستهاند که ختنه شده به دنیا آمد. حضرت سلیمان پس از درگذشت پدرش، جانشین او شد. در منابع تاریخی سن او هنگام جانشینی بیست و دو یا سیزده سال بوده است.
نبوت و پادشاهی
سلیمان یكى از پیامبران بزرگ بنیاسرائیل بود. که پادشاه آنان نیز شد. در مورد انگشتر سلیمان، گفتارهای بسیاری وجود دارد. بنابر روایات این انگشتر به دست امام زمان (عج) خواهد رسید.
داستانها و گفتارهای خرافی نیز در مورد این انگشتر نقل شده است. در زمان حضرت سلیمان گروهى به سحر و جادوگرى پرداختند، او دستور داد تمام نوشتههای آنان را جمعآورى کرده و در محل مخصوصى نگهدارى كنند. پس از وفات سلیمان، گروهى آنها را بیرون آورده و شروع به اشاعه و تعلیم سحر كردند.
حضرت سلیمان چهل سال حکومت کرد. آصف بن برخیا وصی حضرت سلیمان (ع) بود.
قدرت و حکومت
حضرت سلیمان از خداوند درخواست حکومتی کرد که پس از او سزاوار هیچ فردی نباشد. خداوند دعای او را مستجاب کرد؛ باد را به فرمان او در آورد. که در طول شبانه روز مسیر دو ماه را طی میکرد. انسانها، پرندگان و شیاطین تحت فرمان او قرار گرفتند. برخی شیاطین سرکش زندانی شدند. جنیان برای او کار میکردند و معدن مس در اختیار او قرار گرفت.
معبد سلیمان
بنابر متن تورات، خداوند وعده ساختن بزرگترین و مهمترین معبد برای یهودیان را به حضرت داوود (ع) داد: «وقتی تو بمیری و به اجدادت ملحق شوی، من یکی از پسرانت را وارث تاج و تخت تو میسازم و حکومت او را تثبیت میکنم. او همان کسی است که خانهای برای من خواهد ساخت».
در زمان حضرت سلیمان، این معبد بزرگ ساخته شد. این مکان بعدها توسط مسلمانان، مسجد الاقصی خوانده شد.
صفات برجسته
خداوند به حضرت سلیمان علاوه بر قدرت و حکومت بزرگ، امتیازات دیگری را نیز عطا کرد:
- آیات و روایات صفات بسیاری را برای حضرت سلیمان نقل کردهاند. قرآن او را بندهای خوب که همیشه به یاد خداوند بود، معرفی کرده که خداوند به او علم را عطا کرد.
- حضرت سلیمان زبان حیوانات را میفهمید.
- براساس برخی منابع، داستان رد الشمس برای حضرت سلیمان اتفاق افتاده است.
- کتابهای امثال سلیمان و غزل غزلهای سلیمان منسوب به حضرت سلیمان میباشد که هر دو، از کتابهای مقدس یهودیان است.
- حضرت سلیمان به قضاوت نیز میپرداخت. قرآن به قضاوتهای او اشاره کرده است.
- نام حضرت سلیمان هفده بار در قرآن ذكر شده است.
- قرآن داستانهای مختلفی را از حضرت سلیمان نقل کرده که معروفترین آنها داستان ملکه سبا است. روایات نیز داستانهای مختلفی را نقل کردهاند که محققان، بسیاری از آنها را مبالغه و غیر واقعی دانستهاند.
- قرآن به صورت اجمال، خطایی را به سلیمان نسبت میدهد که سلیمان پس از آن توبه کرد. مفسران در اینکه این امتحان الهی چه بوده، گفتارهای مختلفی را مطرح کردهاند.
سلیمان نزد یهود
تورات داستانهای مختلفی از سلیمان(ع) نقل کرده است. براساس تورات حضرت سلیمان حدود هزار همسر داشت که بسیاری از آنان بتپرست بودند و ازدواج با آنها برخلاف دستور خداوند بود.
براساس تورات حضرت سلیمان در اواخر عمر خود به تبعیت از برخی همسران خود به خدایان و بتهای آنان مایل گشت، برای بتها بخور میسوزاند و قربانی انجام میداد؛ ولی قرآن به صراحت با این اعتقاد مخالفت کرده است: «سلیمان هرگز کافر نشد».
ارتباط با ملکه سبا
قصه های زيادي در خصوص سلیمان و ملکه سبا وجود دارد. بر مبنای نوشتارهای یهودی سلیمان به تمامی موجودات زنده جهان مسلط شده بود اما روزی متوجه شد که هدهد در پیش وی حاضر نشده است. وی به دنبال هدهد می فرستند و هدهد به وی می گوید که به دنبال سرزمین جدیدی رفته بوده است. هدهد به سرزمینی در شرق رفته بوده است که بسیار ثروتمند بوده و رییس آن ملکه سبا بوده است. سلیمان هدهد را به پیش ملکه سبا می فرستد تا وی را به دربار خویش دعوت کند.
ملکه بهمراه هدایای زيادي از طلا، ادویه و سنگ های قیمتی به پیش حضرت سلیمان (ع) رفت؛ و سلیمان به او هر آنچه او می خواست عنایت کرد و او با خشنودی از نزد سلیمان بازگشت.
چرا حضرت سلیمان (ع) آخرین پیامبری است که به بهشت می رود؟
در این باره ثروت حضرت سلیمان (علیه السلام) و سرانجام آن حضرت را که یک درس بسی زیبا و آموزنده برای تمامی ماست مرور می کنیم.
سلیمان بن داوود از نادر پیامبرانی است که خداوند خلافت مشرق و مغرب زمین را به وی داد و سال ها بر انسان ها، چهارپایان، مرغان و درندگان غالب و حاکم بود و زبان تمامی موجودات را می دانست که زبان از وصف اقتدار بزرگ وی قاصر است.
در مورد ثروت ایشان آورده اند که: فرشی داشت که جنیان آن را از حریر و طلا بافته بودند و هر موقع که می خواست به جایی برود روی آن قالی می نشست و هر جا و با هر سرعتی که می خواست، آن فرش او را به مقصد می رساند. آن قدر قدرت داشت که حتی باد هم تحت اختیار وی بود و با باد سخن می گفت. میزی داشت از طلا که با یاقوت و جواهرات آراسته شده بود و سه هزار میز ديگر در نزدیکی وی بودند (مخصوص علما، وزرا و بزرگان بنی اسرائیل).
وفات و تجزیه کشور
حضرت سلیمان در حالی که بر عصای خود تکیه داده بود، مرد. هیچ شخصی از مرگ او اطلاع نیافت، تا اینکه موریانه عصای او را خورد و سلیمان به زمین افتاد.
پس از رحلت سلیمان، مناطق تحت حکمرانی او تجزیه شد. دو سبط یهودا و بنیامین در سرزمینی به نام یهودا باقی ماندند که شامل شهر اورشلیم نیز میشد. ده سبط دیگر حکومت مستقلی به نام اسرائیل تشکیل دادند.