یبوست در دوران بارداری یک مشکل رایج است و تقریبا نیمی از زنان باردار در مقطعی دچار یبوست می شوند. یبوست زمانی رخ می دهد که درد یا ناراحتی شکمی، اجابت مزاج دشوار و به ندرت و مدفوع سفت وجود باشد. این علائم با زایمان برطرف میشوند اما تا پیش از آن میتوان از روش های پزشکی یا طب سنتی برای درمان یبوست در بارداری کمک گرفت. ما در این مقاله به شرح یبوست در بارداری، علت بروز و خطراتی که به همراه دارد میپردازیم.
درمان یبوست در بارداری
اولین اقدام برای درمان یبوست در بارداری، اضافه کردن مایعات و فیبر به رژیم غذایی است. افزایش مصرف غذاهای سبوس دار، میوه ها و سبزیجات اغلب به رفع یبوست کمک میکند. چنانچه علائم ادامه دارد، مکملهای فیبر یا ملینها میتواند راهحل موقتی باشند. با این وجود، همیشه تحریک روده با رعایت رزیک غذایی سالم بهتر از مصرف دارو است. مصرف ملینها در برخی افراد میتواند منجر به عوارض جانبی مانند دلدرد و اسهال شود.
علت یبوست در بارداری
به طور کلی، نگرانی، اضطراب، فعالیت بدنی کم و رژیم غذایی کم فیبر ممکن است باعث یبوست شود. تغییرات هورمونی بدن شما در دوران بارداری نیز احتمال ابتلا به یبوست را افزایش میدهد. سایر علل یبوست در بارداری عبارتند از:
پروژسترون: بدن شما در دوران بارداری هورمون پروژسترون بیشتری تولید می کند. پروژسترون رودههای شما را شل میکند، به طوری که فشار کافی برای خارج کردن مواد زائد از بدن را ایجاد نمیکنند. این کندی باعث ماندگار شدن طولانیتر غذا در دستگاه گوارش میشود. هر چه مدت زمان بیشتری غذا در بدن شما باقی بماند، روده بزرگ زمان بیشتری برای جذب رطوبت از آن دارد. وقتی میخواهید مدفوع کنید، فضولات خشک میشوند و به سختی دفع میشوند.
جنین: رشد جنین رحم شما را سنگینتر میکند. این وزن اضافی میتواند فشار بیشتری بر روده شما وارد کند و خروج مواد زائد از بدن را دشوارتر کند.
آهن موجود در ویتامین دوران بارداری: آهنی که از ویتامین دوران بارداری دریافت میکنید به بدن شما کمک میکند تا خون مورد نیاز برای گردش اکسیژن در سراسر بدن شما و جنین را بسازد. با این وجود مصرف بیش از حد آهن میتواند تجزیه غذا را برای باکتریهای موجود در روده دشوارتر کند. ننوشیدن آب کافی برای نرم کردن مواد زائد محبوس در روده، مشکل را بدتر می کند. این مواد دفعی میتوانند جمع شوند و باعث یبوست شوند.
سبک زندگی: رژیم غذایی شما، مقدار مایعاتی که در روز می نوشید، و میزان ورزش کردن، همگی در ایجاد یبوست نقش دارند. اکثر افرادی که باردار هستند فیبر کافی نمی خورند، آب کافی نمی نوشند یا ورزش کافی برای کمک به سیستم گوارشی خود برای دفع مواد زائد از بدن ندارند.
همچنین بخوانید: برای پایین آوردن قند خون در بارداری چکار کنیم و چه بخوریم؟
خطرات یبوست در بارداری
یبوست در دوران بارداری به ندرت خطرناک است. حتی اگر باعث ایجاد احساس ناراحتی در مادر شود، به کودک شما آسیبی نمی رساند. البته، زور زدن در حین اجابت مزاج یا دفع مدفوع سفت می تواند منجر به بروز هموروئید یا بدتر شدن وضعیت آن در ناحیه رکتوم شود. هموروئید می تواند بسیار ناراحت کننده باشد، اگرچه به ندرت باعث ایجاد مشکلات جدی می شود. در بیشتر موارد، نسبتاً بلافاصله پس از تولد نوزاد از بین می روند.
با این حال، اگر یبوست شدید همراه با درد شکم، خونریزی مقعدی، متناوب با اسهال، یا ترشح مخاط یا خون دارید، فوراً با پزشک یا ماما تماس بگیرید زیرا میتواند نشانه یک بیماری جدی باشد.
درمان یبوست در بارداری با شیاف
شیافهای گلیسیرین حرکت مواد دفعی در روده را روان میکند. این روش درمانی معمولا برای یبوست شدیدتر تجویز میشوند. هیچ مطالعهای برای بررسی اینکه آیا استفاده از شیافهای گلیسیرین در دوران بارداری با مشکلاتی در جنین مرتبط است یا خیر انجام نشده است، اما این شیافها معمولاً در دوران بارداری استفاده میشوند و هیچ مشکلی گزارش نشده است. با این وجود ضروری است که همیشه قبل از استفاده از شیاف با یک متخصص مراقبت های بهداشتی صحبت کنید، به خصوص در دوران بارداری.
درمان یبوست در بارداری با روغن زیتون
مصرف روغن زیتون در دوران بارداری بسیار بی خطر است و حتی مزایای فراوانی برای مادر و جنین دارد. بنابراین، می توانید با خیال راحت آن را به رژیم غذایی بارداری خود اضافه کنید. روغن زیتون راهی ایمن برای تسهیل حرکت مدفوع و رفع یبوست است. چربیهای موجود در روغن زیتون میتواند به روان شدن داخل روده کمک کند و دفع مدفوع را آسانتر کند. همچنین می تواند کمک کند تا مدفوع آب بیشتری در خود نگه دارد و آن را نرمتر کند.
همچنین بخوانید: تاثیر و عوارض دیابت بارداری بر جنین و قلب و حرکات آن
درمان یبوست در بارداری با انجیر
هنگامی که انجیر در مقادیر معقول مصرف شود، میتواند مزایایی را در دوران بارداری داشته باشد. فیبری فراوانی که در انجیر وجود دارد به شما کمک میکند سیر بمانید، و به عنوان ملین برای رفع یبوست استفاده می شود.
درمان یبوست در بارداری با خاکشیر
خاکشیر به علت داشتن فیبر فراوان یکی از گیاهان درمانی برای رفع یبوست است. مصرف آن از لحاظ تغذیهای برای زنان باردار مضر نیست، به شرطی که اعتدال در مصرف آن رعایت شود. علت احتیاط در مصرف خاکشیر در طی بارداری ناشی خواص نرم کنندگی است که برای دهانه رحم ایجاد میکند.
دهانه رحم در طول یک بارداری سالم و طبیعی بسته است تا از زایمان زودرس و سقط جنین پیشگیری شود. مصرف بیش از حد خاکشیر در دوران بارداری به خصوص تا هفته سی و هفتم، بخاطر نرم و شل کردن عضلات دهانه رحم میتواند با خطر سقط جنین همراه باشد. پس خانمهای باردار که به این منظور از خاکشیر استفاده میکنند، باید به مقدار کم و با فاصله زیاد باشد.
همچنین بخوانید: کم کاری تیروئید در بارداری خطر دارد و چه تاثیریی بر روی جنین دارد؟
درمان یبوست در بارداری با طب سنتی
- مصرف غذاهای مقوی با هضم راحت مانند گوشت پرندگان، بخصوص قسمت بال و گردن که چرب هستند.
- مصرف ماء الشعیر طبی، شربت گلاب، شربت بنفشه، شربت آب و عسل و لیمو.
- لیمو برای هضم غذا عالی است و به دفع غذاهای هضم نشده کمک می کند. اگر یک لیمو را به یک لیوان آب گرم اضافه کنید، حس بویایی و چشایی شما را تحریک می کند و باعث انقباضات روده می شود که به دفع مدفوع کمک می کند.
- باید آب فراوان بنوشید. حدود 10 لیوان در روز توصیه میشود. این به شما کمک میکند تا مقدار مورد نظر آب را در بدن خود دریافت کنید. آب شروع به نرم کردن مدفوع سفت میکند و اطمینان حاصل می کند که غذا به آرامی در سیستم گوارش حرکت می کند.
- آب آلو یکی از درمان های موثر برای یبوست در دوران بارداری است. برای رفع یبوست و نرم شدن مدفوع میتوانید این آب میوه را حدود 5 بار در روز مصرف کنید. اگر طعم غلیظ آب آلو خیلی قوی است، می توان آن را با کمی آب رقیق کرد و برای خوش طعم شدن، یک تکه لیمو به آن اضافه کرد.
- بذر کتان. این یکی دیگر از داروهای خانگی برای درمان یبوست بارداری است. بذر کتان سرشار از فیبر رژیمی است که مواد غذایی مورد نیاز را به رژیم غذایی شما اضافه میکند. حتی برای این درمان، باید آن را با حدود 10 لیوان آب تکمیل کنید. همچنین می توانید از روغن بذر کتان استفاده کنید.
- سوپ. سوپ تهیه شده از سبوس گندم یا جو، کاهو، اسفناج، کاسنی، با اضافه کردن مقداری کره یا روغن زیتون در درمان یبوست بارداری موثر است.
- اضافه کردن میوهها و سبزیجاتی مثل گلابی، سیب، آلو، عناب، مویز، انار و اسفناج، گشنیز و کاهو به رژیم غذایی.
- داشتن پیاده روی و ورزش ملایم هم میتواند موجب تحریک در حرکات روده شده و در درمان یبوست بارداری موثر باشد. پس از بی تحرکی ناشی از افزایش وزن بارداری دوری کنید.
سخن آخر
با وجود معرفی مواد گیاهی و روشهای درمانی سنتی برای درمان یبوست بارداری، بسیار مهم است که زنان باردار پیش از مصرف هر گونه دارویی، به خصوص ملینها یا سایر داروهای یبوست، با پزشک خود مشورت کنید. همچنین هر گونه علائم مشکوک همراه با یبوست را به اطلاع پزشک خود برسانید.
راهنمای شیر دادن به نوزاد
بهترین ورزشهای دوران بارداری
عوارض استرس در بارداری چیست؟
چگونه فرزندی زیبا و باهوش به دنیا بیاوریم؟