پرداخت فطریه از امور واجب برای تکمیل اعمال ماه رمضان است. با این حال در صورت نداشتن پول فطریه حکم متفاوتی برای مسلمان صادر شده است که در ادامه به آن می پردازیم.
اگر پول فطریه نداشته باشیم چه کار باید انجام دهیم؟
یکی از امور واجب در پایان ماه رمضان پرداخت زکات فطره یا فطریه است که در شب عید فطر بر سرپرست خانوار واجب می شود. علما و ادله دینی به پرداخت آن تاکید زیادی کرده و مسلمانان را به آن سفارش می کنند. مراجع تقلید زمان پرداخت زکات فطره از هنگام غروب عید فطر می دانند و تاخیر در پرداخت فطریه را پس از نماز عید جایز ندانسته، با این حال برای کسی که نماز عید فطر را نخوانده است، می تواند فطریه خود را تا ظهر روز عید پرداخت کند.
اما اگر مومن پول فطریه نداشته باشد باید چه کند؟ در این خصوص نیز احکام و شرایطی وجود دارد که در ادامه به شرح آن می پردازیم.
همچنین بخوانید: آیا زن باردار باید فطریه جنین را بدهد؟
ناتوانی در پرداخت فطریه
آنطور که در منابع معتبر آمده است فردی که در پرداخت فطریه تاخیر کرده است یا آن را نپردازد مرتکب گناه شده و احتیاط بر این است که در سریعترین زمان ممکن آن را پرداخت کند. با این وجود نداشتن پول فطریه و تمکن مالی برای پرداخت آن نیز از نظر علمای دین دور نمانده و حکم مربوط به آن را ارائه دادند که در ادامه نظر برخی از شناخته شده ترین مراجع تقلید را ارائه می کنیم:
اگر فرد معادل این پول را در جای دیگر دارد، لازم است قرض کند و فطریه را بپردازد و بعد از همان مبلغ، به مقدار قرض خود را ادا کند، در غیر اینصورت واجب به پرداخت آن نیست. حتی در مواردی که فقر مومن ثابت شده باشد، قابلیت دریافت فطریه را نیز دارد.
اگر کسی حقوق بگیر است اما تو ظهر روز عید فطر حقوق خود را دریافت نکرده است و پولی بابت پرداخت فطریه خود ندارد، قرض کردن پول برای فطریه بر او واجب نیست. هر چند می تواند آن مبلغ را قرض کرده و فطریه را پرداخت کند. البته اگر قرض نکند، پس از اینکه حقوق خود را دریافت کرد باید زکات فطره را پرداخت کند.
حکم آیت الله خامنه ای برای شخصی که پول فطریه ندارد
طبق نظر آیت الله خامنه ای اگر شخص به علت فقر پول فطریه را نداشته باشد، زکات فطره دیگر بر او واجب نیست، اما چنانچه سه کیلو گندم یا مانند آن را دارد، یا معادل قیمت آن را دارد، مستحب است که آن را به قصد فطره بدهد یا بین اعضای خانواده خود دست بگرداند و بهتر است آخرین فرد آن را به شخصی به جز خودشان بدهد.
حکم آیت الله جوادی آملی برای شخصی که پول فطریه ندارد
آیت الله جوادی آملی نیز در خصوص حکم کسی که پول فطریه را ندارد و توانایی تامین مخارج خود و افراد تحت تکفل خود را ندارد و همچنین کسب و کار ثابتی و حرفه ای ندارد که بتواند از آن هزینه سالیانه خود و خانواده اش را کسب کند، فقیر محسوب شده و پردختن زکات فطریه بر او واجب نیست.
همچنین بخوانید: مبلغ فطریه نفری چقدر است؟ مبلغ کفاره روزه
حکم آیت الله وحید خراسانی برای شخصی که پول فطریه ندارد
آیت الله وحید خراسانی نیز در خصوص کسی به علت ناتوانی مالی پول فطریه را ندارد و کسب و کاری نیز ندارد که بتواند هزینه های سالیانه خود و خانواده اش را بگذراند، فقیر به حساب آمده و دادن فطریه بر او واجب نیست.
حکم آیت الله سیستانی برای شخصی که پول فطریه ندارد
آیت الله سیستانی کسی که توانایی تامین مخارج سالیانه خود و خانواده را ندارد و همچنین کسب و کاری ندارد که زندگی را بگذراند را فقیر دانسته و فطریه را بر او واجب نمی‌داند.
حکم آیت الله سیستانی برای شخصی که پول فطریه ندارد
آیت الله مکارم شیرازی در خصوص ناتوانی در پرداخت فطریه می گوید، غنی کسی است که هزینه سالیانه خود و خانواده اش را دارد، یا از کسب و کار به دست می آورد و چنانچه اینطور نباشد فقیر محسوب شده و فطریه بر او واجب نخواهد بود، همچنین می تواند فطریه نیز دریافت کند.
حکم آیت الله صافی گلپایگانی برای شخصی که پول فطریه ندارد
آیت الله صافی گلپایگانی نیز پرداخت فطریه توسط کسی که مخارج سالیانه خود و خانواده اش را ندارد و کسب و کاری نیز برای حصول مخارج سالیانه ندارد را فقیر به حساب آورده و زکات را بر او واجب نمی داند.
حکم آیت الله صانعی درباره کسی که پول فطریه ندارد
آیت الله صانعی معتقد است زکات به کسی تعلق خواهد گرفت که تا پیش از شب عید فطر، حداقل قادر به تامین هزینه یک ساله خود و خانواده اش را داشته باشد، غیر از این فطریه به او تعلق نمی گیرد.
اگر کفاره روزه ندارید استغفار کنید
مراجع عظام تقلید درباره کسی که کفاره روزه را ندارد، این است که باید استغفار کند. برای مثال ذکر “استغفرالله” را تکرار کند و بنابر احتیاط واجب هر وقت توانست، کفاره روزه را بدهد.
همچنین بخوانید: متن تبریک عید فطر رسمی و ادبی
سخن آخر
امیدواریم مطالب ارائه شده درباره این موضوع که اگر پول فطریه نداشته باشیم، باید چه کنیم برای شما مفید واقع شود و سوالات شما در این خصوص برطرف شود.