تعریق زیاد (هایپرهیدروزیس) نشانه چیست؟

هایپرهیدروزیس (Hyperhidrosis) یا تعریق بیش از حد چیست؟

sweating

عرق کردن به کنترل دمای بدن کمک میکند و دلیل اصلی افزایش میزان عرق هنگام فعالیت بدنی نیز همین است اما اگر بدون فعالیت بدنی تعریق زیادی داشته باشیم نشانه چیست؟

هایپرهیدروزیس (Hyperhidrosis) یا تعریق بیش از حد چیست؟

هایپرهیدروزیس، که با نام پلی هیدروزیس نیز شناخته می شود، یک بیماری است که با تعریق بیش از حد مشخص می شود.

درست است که این بیماری  شرایطی خطرناک و تهدید کننده زندگی نیست، اما می تواند ناراحت کننده باشد و باعث خجالت و آسیب روانی شود. در این مقاله به بررسی علل، علائم، تشخیص و درمان تعریق بیش از حد خواهیم پرداخت. با ما همراه باشید.


هایپرهیدروزیس چیست؟

تعریق بیش از حد مرتبط با هایپرهیدروزیس به دلیل غلظت نسبتاً زیاد غدد عرق در دست، پا، زیر بغل و کشاله ران بیشترین فعالیت را دارد.

تعریق بیش از حد  متمرکز (Focal Hyperhydrosis): هنگامی که تعریق بیش از حد محل خاصی از بدن را تحت تاثیر قرار می دهد، هایپرهیدروزیس متمرکز عنوان می گیرد. به عنوان مثال، هایپرهیدروزیس پالموپلانتار تعریق بیش از حد کف دست و کف پا است.

تعریق بیش از حد کلی: در این نوع، تعریق بیش از حد بر کل بدن تأثیر می گذارد.

هایپرهیدروزیس یا همان تعریق بیش از حد ممکن است از بدو تولد وجود داشته باشد یا می تواند بعداً در زندگی ایجاد شود. با این حال، بیشتر موارد تعریق بیش از حد در دوران نوجوانی و رسیدن به بلوغ فرد شروع می شود.

این وضعیت می تواند ناشی از وضعیت سلامتی خاص باشد یا ممکن است بدون دلیل مشخصی به وجود آید:

تعریق بیش از حد ایدیوپاتیک اولیه: “ایدیوپاتیک” در این عنوان، به معنای “علت ناشناخته” است. در اکثر موارد، این نوع تعریق در بخش های خاصی از بدن دیده می شود و متمرکز است.

تعریق بیش از حد ثانویه: در این شرایط فرد به دلیل داشتن شرایط زمینه ای مانند چاقی، نقرس، یائسگی، تومور، مسمومیت جیوه، دیابت ملیتوس یا پرکاری تیروئید (غده تیروئید بیش فعال) بیش از حد عرق می کند.

طبق انجمن بین المللی هایپرهیدروزیس، تقریبا 2.8 درصد از آمریکایی ها که حدود 7.8 میلیون نفر هستند، مبتلا به تعریق بیش از حد هستند. در برخی از موارد، علائم  تعریق بیش از حد آنقدر شدید است که که فرد احساس شرم و خجالت می کند و به ناراحتی و اضطراب نیز می انجامد. این شرایط می تواند بر انتخاب های شغلی، فعالیت های آزاد، روابط شخصی، خویشتن شناسی و بهزیستی عاطفی فرد تأثیر بگذارد.

خوشبختانه، گزینه های مختلفی وجود دارد که می تواند علائم تعریق بیش از حد را به طور مؤثر درمان کند.  بزرگ‌ ترین چالش در درمان تعریق بیش از حد، تعداد قابل ‌توجهی از افرادی است که چه به خاطر خجالت و چه به دلیل اینکه آن‌ ها نمی ‌دانند که درمان موثری برای این شرایط وجود دارد، به دنبال مشاوره پزشکی نیستند.

همچنین بخوانید: علت عرق بیش از حد بدن

علائم تعریق بیش از حد

هایپرهیدروزیس به عنوان تعریقی  که فعالیت های عادی را مختل می کند، تعریف می شود. تعریق بیش از حد ممکن است حداقل یک بار در هفته بدون دلیل واضحی اتفاق بیفتد و بر زندگی اجتماعی یا فعالیت های روزانه تأثیر بگذارد.

علائم و نشانه های تعریق بیش از حد ممکن است شامل موارد زیر باشد:

  • کف دست خیس و عرق کرده
  • کف پا خیس و عرق کرده
  • تعریق مکرر
  • تعریق به صورتی که لباس کاملا خیس شود

افراد مبتلا به هایپرهیدروزیس ممکن است موارد زیر را تجربه کنند:

  • مشکلات آزاردهنده و دردناک پوست مانند عفونت های قارچی یا باکتریایی
  • نگرانی در مورد لکه شدن لباس
  • عدم تمایل برای برقراری تماس جسمی
  • دستاچگی و خجالت زدگی
  • گوشه گیری اجتماعی که گاها منجر به افسردگی می شود
  • انتخاب شغلی که در آن ارتباط فیزیکی و یا تعامل انسانی یک الزام نباشد
  • صرف مقدار زیادی از وقت برای مقابله با عرق، مانند تعویض لباس، قرار دادن دستمال یا پد در زیر بغل، شستشو و پوشیدن لباس های تیره
  • نگران بودن در مورد بوی بد بدن بیش از سایر افراد

کارشناسان مطمئن نیستند که چرا، اما تعریق بیش از حد در هنگام خواب برای افرادی که مبتلا به هایپرهیدروزیس اولیه هستند، رایج نیست.


علت هایپرهیدروزیس

دلایل هایپرهیدروزیس اولیه به خوبی شناخته نشده است.از طرف دیگر، هایپرهیدروزیس ثانویه دارای لیست طولانی علل شناخته شده است.

علت هایپرهیدروزیس اولیه

مردم قبلاً فکر می کردند که تعریق بیش از حد اولیه با وضعیت روحی و روانی بیمار مرتبط است و معتقد بودند که این یک بیماری مربوط به روان فرد بوده و فقط افراد استرسی، مضطرب یا عصبی از آن رنج می برد.

با این حال، تحقیقات اخیر نشان داده است که این مسئله برعکس است، احساسات روحی و روانی که در بسیاری از بیماران مبتلا به هایپرهیدروزیس تجربه می شود به دلیل عرق کردن بیش از حد است. مطالعات همچنین نشان داده اند كه ژن های خاصی در هایپرهیدروزیس نقش دارند و به نظر می رسد که تا حدودی به ارث برسند. بیشتر بیماران مبتلا به هایپرهیدروزیس اولیه دارای یک خواهر / برادر یا والدین درگیر با این شرایط هستند.


علت هایپرهیدروزیس ثانویه

  • آسیب نخاعی
  • سوء مصرف الکل
  • اضطراب
  • دیابت
  • نقرس
  • بیماری قلبی
  • پرکاری تیروئید
  • چاقی
  • بیماری پارکینسون
  • بارداری
  • نارسایی تنفسی
  • زونا
  • برخی از سرطان ها مانند بیماری هوچکین
  • برخی عفونت ها مانند HIV، مالاریا، سل
  • مصرف برخی از داروها، از جمله برخی داروهای ضد افسردگی، آنتی کولین استراز (برای بیماری آلزایمر)، پیلوکارپین (برای گلوکوم) ، پروپرانولول (برای فشار خون بالا)
  • سوءمصرف مواد

تشخیص تعریق بیش از حد:

در ابتدا پزشک ممکن است با تجویز آزمایش خون و ادرار، هرگونه شرایط اساسی مانند تیروئید بیش فعال (پرکاری تیروئید) یا قند خون پایین (هیپوگلیسمی) را بررسی کند. سپس از بیمار در مورد الگوهای تعریق او سؤالاتی همچون “کدام قسمت های بدن تحت تأثیر تعریق قرار می گیرند؟”  “آیا در هنگام خواب هم عرق می کنید؟” خواهد شد. علاوه بر این، ممکن است از بیمار یک سری سؤال پرسیده شود، یا مجبور شود پرسشنامه ای در مورد تأثیر تعریق بیش از حد پر کند. سوالات ممکن است شامل موارد زیر باشد:

  • آیا برای مقابله با تعریق بیش از حد چیزهایی مانند دستمال ها یا پد های ضد تعریق را با خود حمل می کنید؟
  • آیا در زمان بودن در جمع، تعریق بیش از حد بر روی رفتار یا وضعیت روانی شما تأثیر می گذارد؟
  • آیا تعریق بیش از حد تاثیری در اشتغال شما داشته است؟
  • آیا تا کنون دوست خود را به دلیل تعریق بیش از حد از دست داده اید؟
  • چند بار در روز لباس خود را عوض می کنید؟
  • چند وقت یک بار حمام می کنید؟
  • چقدر در مورد تعریق بیش از حد فکر می کنید؟

آزمایش ترمورگولاتوری: پودری که به رطوبت حساس است، روی پوست اعمال می شود. هنگامی که عرق بیش از حد در دمای اتاق رخ می دهد، پودر تغییر رنگ می دهد. سپس بیمار در معرض گرما و رطوبت زیاد قرار می گیرد که باعث تعریق در کل بدن می شود. هنگام قرارگیری در معرض گرما، افرادی که دچار هایپرهیدروزیس نیستند، علایمی مانند عرق کردن کف دست را تجربه نخواهند کرد، اما بیماران مبتلا به هایپرهیدروزیس این علایم را تجربه خواهند کرد. این آزمایش همچنین به پزشک کمک می کند تا شدت بیماری را نیز مشخص کند.


درمان های طبیعی

برخی از تغییرات در فعالیت روزانه و سبک زندگی ممکن است به بهبود علائم کمک کند:

  • ضد عرق ها: دئودورانت ها عرق کردن را متوقف نمی کنند، اما اسپری های ضد عرق این کار را انجام می دهند. برخی از ضد عرق های تجویز شده شامل کلرید آلومینیوم هستند که غدد عرق را مسدود می کنند.
  • پدهای ضد عرق: این پدها در کاهش عرق کردن موثر هستند.
  • لباس: برخی الیاف مصنوعی مانند نایلون ممکن است علائم تعریق بیش از حد را بدتر کند. پوشیدن لباس های گشاد در این شرایط بهتر است.
  • کفش: کفش های ساخته شده از مواد مصنوعی احتمالاً علائم را بدتر می کنند. بهترین کار پوشیدن کفش هایی با جنس طبیعی مانند چرم است.
  • جوراب: بعضی جوراب ها، مانند جنس های ضخیم و نرم ساخته شده از الیاف طبیعی در جذب رطوبت بهتر هستند.

اگر این اقدامات مؤثر واقع نشد، شاید بهتر باشد از اقدامات پزشکی به منظور درمان استفاده شود. اسپری ها و دهای ضدعرق به صورت آنلاین یا در فروشگاه ها در دسترس هستند.


درمان  تعریق بیش از حد

پزشک ممکن است فرد را به یک متخصص پوست ارجاع دهد. متخصص پوست نیز ممکن است موارد زیر را توصیه کنند:

سیستم‌ های یونتوفورزیس (Iontophoresis): در این روش درمانی  به منظور غیرفعال کردن غدد عرق بیش از حد فعال، یک جریان الکتریکی ضعیف از دست‌ ها و پاها گذرانده می شود. بیشتر بیماران به دو تا چهار 20 تا 30 دقیقه درمانی نیاز دارند.

سم بوتولینوم (تزریق بوتاکس): تزریق بوتاکس اعصاب تحریک کننده غدد عرق را مسدود می کند. بیماران مبتلا به هایپرهیدروزیس ممکن است برای نتایج مؤثر به چندین تزریق نیاز داشته باشند.

داروهای آنتی کولینرژیک: این داروها انتقال تکانه های عصبی پاراسمپاتیک را مهار می کنند. با این روش معمولاً بیماران در طی 2 هفته بهبود علائم را مشاهده می کنند.

عمل سمپاتکتومی(ETS): این روش فقط در موارد تعریق شدیدی که به درمان های دیگر پاسخ نداده باشد، توصیه می شود. با این عمل جراحی اعصابی که پیام‌ ها را به غدد تعریق می ‌رسانند، قطع می ‌شوند. ممکن است ETS  برای درمان هایپرهیدروزیس صورت، دست ها یا زیر بغل استفاده شود. به دلیل خطر ابتلا به اختلال درعملکرد جنسی،ETS  برای معالجه هایپرهیدروزیس پاها توصیه نمی شود.


عوارض تعریق بیش از حد

اگر تعریق بیش از حد درمان نشود، مي تواند منجر به بروز عوارض شود. از جمله این عوارض می توان به موارد زیر اشاره کرد:

عفونت ناخن: به خصوص عفونت ناخن پا

زگیل: رشد پوست ناشی از HPV (ویروس پاپیلومای انسانی)

عفونت های باکتریایی: به خصوص در اطراف فولیکول های مو و بین انگشتان پا

بثورات حرارتی (بثورات ناشی از گرما ، میلیاریا): بثورات خارش دار و قرمز پوست که اغلب باعث ایجاد احساس سوزش می شود. بثورات حرارتی با انسداد مجاری عرق ایجاد می شود و عرق زیر پوست گرفتار می شود.

تأثیر روان شناختی: تعریق بیش از حد می تواند اعتماد به نفس، شغل و روابط فرد را تحت تأثیر قرار دهد. برخی از افراد ممکن است دچار اضطراب، استرس عاطفی، گوشه گیری اجتماعی و حتی افسردگی شوند.


و اما سخن پایانی

درست است که تعریق بیش از حد موضوعی آزاردهنده است اما به یاد داشته باشید که هیچ مسئله ای در این دنیا وجود ندارد که راهی برای درمان نداشته باشد. اعتماد به نفس تان را از دست ندهید، روش های درمانی مطرح شده در این مطلب را مد نظر قرار دهید و در صدد درمان این وضعیت برآیید.


نظر خود را بیان کنید