در مقطعی از زندگی، اغلب افراد نوعی اسپاسم عضلات غیرقابل کنترل را تجربه کرده اند. این موارد که معمولاً به آنها تیک عصبی گفته می شود، اغلب بی ضرر بوده و دوام چندانی ندارند. در برخی موارد، این اختلال نتیجه وضعیت عصبی و شرایط رشدی فرد است. به همین خاطر توصیه میشود که به هر دلیل و به هر علامتی که تیک عصبی خود را نشان می دهد باید برای درمان به موقع به دکتر تیک عصبی مراجعه کرد.
در واقع شروع سریع پروسه درمان بعد از ظاهر شدن علائم و ماندگاری تیک عصبی به بهبود و درمان موثر فرد کمک خواهد کرد و از آسیب هایی که این اختلال قادر است به زندگی یا روابط فرد بزند، می کاهد.
انواع مختلف تیک ها و علائم آن
تیک های عصبی حرکات غیر ارادی، تکراری بدن و یا صوتی هستند و می توان با همین نشانه و علامت آنها را به چند دسته تقسیم کرد که هر کدام علائم خاص خود را دارند. گفته می شود حدود 30 درصد از کودکان و بین یک تا دو درصد از بزرگسالان به این اختلال دچار شده که اغلب گذرا بوده و یک سال پس از پدیدار شدن از بین خواهد رفت و در صورت شدت یافتن و ادامه دار شدن باید زیر نظر دکتر تیک عصبی درمان شوند، به همین دلیل به شما توصیه می کنیم برای پیگیری درمان خود به این لینک مراجعه کنید تا با لیست پزشک های متخصص مغز و اعصاب یا متخصصین تیک عصبی، روانشناسان و مشاوران متبحر در این زمینه آشنا شوید. با توجه به این مقدمه تیک ها و علائم آنها را می توان به چند دسته تقسیم کرد:
تیک های ساده عصبی:
این نوع از تیک ها خود دارای دو زیر مجموعه می شوند شامل: تیک صوتی و تیک های حرکتی که اغلب گذرا و بسیار خفیف هستند و دوام چندانی نیز نخواهند داشت.
تیک های حرکتی که اغلب به آن پرش اعضا هم گفته می شود با علائمی نظیر لرزش و حرکت دادن شانه و گردن، پرش پلک و چشمک زدن و پرش شانه ها خود را نشان می دهند. تیک های صوتی یا آوایی مشابه با صاف کردن مکرر گلو، صداهای مبهم، تکرار برخی کلمات بی معنا خود را نشان می دهند.
تیک های پیچیده عصبی:
این نوع از تیک ها نیز مانند گروه قبلی به دو صورت حرکتی و صوتی ظاهر می شوند. در قسمت حرکتی شدت پرش اعضا شدیدتر بوده و حتی با علائمی چون گاز گرفتن، پریدن، حرکت دادن شدید بدن، همراه است و ممکن است به خود فرد و دیگران آسیب برساند. در تیک های صوتی نیز تکرار سخنان دیگران، صحبت کردن مدام با خود به صورت نامفهوم و تکرار کلمات همراه است.
چه عواملی باعث ایجاد تیک می شود؟
تیک عصبی خیلی ناگهانی شروع شده و اغلب افرادی که از این اختلال رنج می‌برند بعد از اتمام آن احساس تسکین می‌کنند. به نظر می رسد استرس، تنش و کمبود خواب در بروز و شدت تیک ها نقش داشته باشد. البته در برخی از اختلالات عصبی، ژنتیک و وراثت نیز در مبتلا شدن افراد به تیک عصبی بسیار موثر است. مهم این است به هر دلیلی که این عارضه رخ می دهد، درمان به موقع آغاز شود.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
تیک ها اغلب شکل ملایم و خفیفی دارند و همانگونه که اشاره شد به مرور زمان از بین می روند و نیاز به مراجعه و درمان توسط دکتر تیک عصبی ندارد. اما با توجه به شدت یافتن علائم و گذشت زمان طولانی از ابتلا به آن توصیه می شود که برای انواع درمان از جمله دارو درمانی، رفتار درمانی و در موارد حاد شوک درمانی به پزشک مربوطه مراجعه شود. به طور کلی در صورتی که موارد زیر مشاهده شد هرچه زودتر به دکتر تیک عصبی مراجعه کنید:
- تکرار منظم، شدید و طولانی مدت تیک های عصبی
- ایجاد مشکلاتی از جمله افسردگی، گوشه نشینی و انزوا
- آسیب رساندن به خود و دیگران
- اختلال در فعالیت های شغلی و تحصیلی
- ایجاد درد و ناراحتی
در نهایت نیز باید به این نکته توجه کرد که خود فرد در تیک های خفیف و گذرا با درک درست از شرایط و خودیاری می تواند شرایط را بهبود بخشد. دوری از شرایط تنش زا و استرس زا، خواب کافی، انجام ورزش های آرامش بخش و ایجاد سرگرمی، در بروز کمتر تیک عصبی اثرگذار است.
در موارد شدیدتر نیز که کیفیت زندگی و روابط اجتماعی و فردی بیمار تحت الشعاع قرار می گیرد، باید حتماً پروسه درمان نزد دکتر تیک عصبی طی شود تا باعث آسیب شدید به فرد و دیگران نشود.