سولفات یکی از موادی است که در تولید مواد شوینده از آن استفاده می‌شود. در این بین، بسیاری از افراد که دید کافی نسبت به این ماده ندارند، این سوال مهم را مطرح می‌کنند که چرا از سولفات برای ساخت انواع شوینده استفاده می‌شود و آیا این ماده سرطان زا است یا خیر؟ به همین جهت، در این مطلب قصد داریم تا به بررسی این مواد شیمیایی پرداخته و در مورد کاربردها و نکات مهمی که باید در مورد آن توجه داشته باشید، اطلاعات جامع و کاملی را به شما ارائه دهیم.
سولفات چیست؟
در بخش اول به منظور معرفی این ماده باید گفت که sulfate ماده ای شیمیایی و نمک اسید سولفوریک است که هنگام واکنش با مواد شیمیایی دیگر، نمک‌های سولفات ایجاد می‌شوند. شما می‌توانید به این ماده در طی فرآیند پوسیدگی مواد گیاهی و یا جانوری دست پیدا کنید، همچنین، این ماده به عنوان یک محصول جانبی در هنگام انجام فرآیندهای مختلف در صنایع نساجی، معدن، فولاد و چرم سازی تولید می‌شود.
به صورت کلی، می‌توان گفت که نمک سدیم لوریل سولفات (SLS) و سدیم لورت سولفات با نام سدیم لوریل اتر سولفات (SLES) نیز شناخته شده است. ماده های گفته شده، دو نمک سولفاته هستند که از آن برای تولید انواع محصولات شوینده و مراقبت شخصی استفاده می‌شوند. این دسته از سولفات‌ها در واقع الکل‌های چربی هستند که از روغن پالم یا منابع نفتی تهیه شده و با تری اکسید گوگرد و کربنات سدیم مخلوط و باعث ایجاد ترکیبات سولفاتی می گردد.
عملکرد سولفات در مواد شوینده
در راستای بررسی عملکرد سولفات یا همان یون سولفات در صنعت تولید مواد شوینده باید گفت که از این ترکیب در شوینده‌ها به دلیل خصلت شیمیایی استفاده می‌شود. از آنجایی که چربی در آب حل نمی‌شود، برای رفع این مشکل نیاز است تا برای شستشو چربی بدن از یک ماده سورفکتانت استفاده شود. چنین ماده ای از طریق کاهش کشش سطحی آب باعث اتصال این دو ماده می‌شود. در واقع سولفات‌های SLS و SLES می‌توانند در شوینده‌ها به عنوان نوعی سورفاکتانت عمل کنند. با استفاده از این سولفات‌ها، چربی و آلودگی به آن متصل شده و از سطوح مختلف می‌توانید این چربی‌ها و آلودگی‌ها را خارج کنید. شاید برایتان جالب باشد که عامل ایجاد کف در مواد شوینده این ترکیب‌های شیمیایی هستند.
امروزه برخی از برندهای تولید کننده انواع شوینده اقدام به ساخت محصولات جدیدی کرده اند که فاقد سولفات بوده یا به اصطلاح Sulfate free هستند. ویژگی مهمی که این دسته از محصولات دارند، این است که استفاده از آن‌ها باعث می‌شود تا کف کمتری تولید شود.
نکات مهم سولفات
در صورتی که قصد دارید از مواد شوینده ای استفاده کنید که در آن ترکیب سولفات استفاده شده باشد، نیاز است تا به چند نکته مهم توجه داشته باشید. در وهله اول باید گفت که میزان نمک سولفاته مورد استفاده در این مواد باید مقدار استاندارد داشته باشد. علاوه بر این، اگر از شوینده ای استفاده می‌کنید که مقدار بسیار زیادی سولفات داشته باشد، این مسئله باعث بروز آسیب‌ها و مشکلات پوستی می‌شود. از این رو، یکی از سوالات مهمی که افراد به منظور استفاده از این ترکیب مطرح می‌کنند، این است که بهترین روش برای شستشو با شوینده‌هایی که دارای سولفات هستند چیست؟ به منظور پاسخ به این سوال باید گفت که بهترین روش برای انجام این کار، شستشو سریع شوینده با آب سرد است. همچنین، بهتر است تا میزان تماس پوست و مو با مواد شوینده را به حداقل برسانید تا احتمال بروز مشکلات مختلف را از این طریق کاهش دهید.
در نهایت نیز باید گفت، مقدار سولفاتی که در مواد شوینده خانگی مورد استفاده قرار می‌گیرد، بسیار زیاد است. در چنین شرایطی بهتر است برای جلوگیری از خشکی پوست، حتماً از دستکش استفاده کنید و پس از تمام شدن کار با این مواد، پوست خود را شستشو داده و از کرم مرطوب کننده استفاده کنید.
سولفات سرطان زا نیست
یک باور عمومی وجود دارد، سولفاتی که از آن برای تولید انواع مواد شوینده استفاده می‌شود، عامل سرطان است. به منظور بررسی این باور باید گفت که در حال حاضر هیچ تحقیقی اثبات نکرده است که استفاده از سولفات به صورت مستقیم باعث بروز مشکلاتی چون سرطان، ناباروری و مسائل مربوط به رشد می‌شود. البته، این موضوع به آن معنا نیست که به منظور استفاده از این ماده افراط کرده و با بی دقتی از این محصول استفاده کنید.
از دیگر باورهای اشتباهی که در مورد سولفات وجود دارد، این است که استفاده از ترکیبات باعث می‌شود تا رنگ مورد استفاده در مو از بین رود. در راستای بررسی این مسئله باید گفت که اگر چه استفاده از سولفات در شامپو باعث خشکی مو و همچنین افزایش شکنندگی آن خواهد شود، اما استفاده از شوینده‌هایی که دارای این ماده هستند، تاثیری بر رنگ موهای شما نخواهد داشت. البته، نیاز است تا در مصرف این مواد شوینده احتیاط کنید چرا که برخورد بیش از اندازه این ماده به مو باعث خشن شدن آن شده و نرمی مو را از بین می‌برد. برای کسب اطلاعات بیشتر در رابطه با مزایا و معایب سولفات برای سلامتی اینجا را کلیک کنید.
سولفات فقط در مواد شوینده نیست
سولفات تنها در مواد شوینده مورد استفاده قرار نمی‌گیرد، بلکه این دسته از مواد حتی در هوا و آب نیز وجود داشته و همواره در محیط پیرامون خود در معرض این ماده هستیم. البته، در صورتی که غلظت سولفات موجود در آب بسیار بالا باشد، مصرف این آب باعث بروز مشکلاتی چون اسهال، درد شکم و نفخ روده در کودکان و افراد احساس می‌شود. از سوی دیگر، هوایی که به سولفات آلوده باشد، به نحوی هستند که استنشاق آن باعث تحریک شدن ریه و همچنین آسیب به آن می گردد.
باعث افزایش احتمال بروز آکنه و جوش
تحقیقات و بررسی‌های صورت گرفته روی سولفات ثابت کرده است که برخورد این ترکیب به افرادی که دارای پوست حساس هستند، باعث مشکلات مختلف می‌شود. در وهله اول تماس طولانی مدت پوست با SLS باعث بسته شدن منافذ می‌شود و این امر موجب ایجاد جوش‌های پوستی و افزایش آن می گردد. علاوه بر این، افرادی که لثه و دهان حساسی دارند نیز در زمان مسواک زدن و در اثر برخورد سولفات موجود در خمیردندان به داخل دهان با چنین مشکلاتی مواجه می‌شوند.
سولفات در چه مواد شوینده ای وجود دارد؟
امروزه در صنایع تولید مواد شوینده شاهد استفاده از ترکیبات مختلف، به خصوص سولفات هستیم. در این بین اگر بخواهیم شما را با مواد شوینده ای که در آن سولفات وجود دارد آشنا کنیم، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- پودر لباسشویی
- مایع ظرفشویی
- صابون مایع دست
- شامپوها
- خمیردندان
- پاک کننده‌های صورت
نکات گفته شده در این مطلب به شما کمک می‌کند تا بتوانید به شکل درست و اصولی از این ماده شیمیایی استفاده کنید و خطرات آن را به طرز چشمگیری کاهش دهید.