نماز نفل چیست و چگونه خوانده میشود؟ نمازهای دارای سجده و رکوع در سه دسته قرار میگیرند که نفل یا سنت یکی از آنهاست. در این مقاله به توضیح آن میپردازیم.
نماز نفل حاجت
نماز از عباداتی است که شکلهای مختلف آن در بسیاری از ادیان وجود دارد. در اسلام نیز نمازهای واجب و مستحب متعددی وجود دارد که در مفاتیح الاجنان گردآوری شدهاند. نماز نفل یکی از این نمازهای مستحبی یا غیر موکد است که پیامبر اکرم (ص) به صورت گاه به گاه آنها را اقامه میکردند. این نمازها واجب نبوده پس قضا نیز ندارند.
طرز خواندن نمار نفل چگونه است و چند رکعت دارد؟
همانطور که گفتیم نماز نفل از نمازهای غیر واجب یا مستحبی است که خواندن آن زمان مشخصی دارد. این نمازها در مجموع 12 رکعت دارد که مانند سایر نمازهای روزانه که رکوع و سجود دارند خوانده میشود. نحوه خواندن نماز نفل در طول روز به این صورت است:
نماز نفل پیش از نماز عصر
- این نماز چهار رکعتی باید قبل از نماز عصر به جا آورده شود و دارای یک سلام است.
نماز نفل پس از نماز مغرب
- این نماز شش رکعت دارد که به صورت سه نماز دو رکعتی و مانند نمازهای روزانه خوانده میشود.
نماز نفل پیش از پیش از عشاء (نماز خفتن)
- این نماز هم مانند نمازهای یومیه چهار رکعت دارد.
نماز نفل پس از نماز عشاء (نماز خفتن)
- این نماز مانند نمارهای روزانه چهار رکعت دارد.
نماز تحیه المسجد
- دو رکعت نماز که هنگام ورود به مسجد خوانده میشود.
نماز تحیه الوضو
- دو رکعت نماز است که پس از وضو گرفتن خوانده میشود و از سنتهای پیامبر اکرم (ص) بوده است.
نماز اشراق
- دو یا چهار رکعت نماز نفل است که زمان خواندن آن کمی پس از بالا آمدن خورشید در هنگام صبح است. این نماز بعد از نماز صبح خوانده میشود.
نماز اوابین
- حداقل شش و حداکثر بیست رکعت نماز است که پس از نماز مغرب خوانده میشود.
نماز تهجد
- حئاقل چهار و حداکثر دوازده رکعت نماز است که در نیمه شب خوانده میشود. همچنین میتوان آن را بعد از نماز خفتن به جا آورد.
همچنین بخوانید: نماز حرز امام جواد برای ازدواج و دفع سحر و چشم زخم + طریقه خواندن آن
خواص نماز نفل
درباره خواص نماز نفل اینطور گفته شده است که اگر کسی بر چهار رکعت نماز پیش از نماز ظهر و چهار رکعت نماز بعد از نماز ظهر مداومت کند، آتش بر او حرام میشود.
همچنین در جای دیگر آمده است هر کس دو رکعت پیش از نماز صبح، چهار رکعت پیش از ظهر و دو رکعت بعد از آن، دو رکعت نماز پس از مغرب و دو رکعت پس از عشاء بخواند، برای او خانهای در بهشت بنا میشود.
نماز نفل برای مرده
آنطور که در کتب دینی آمده است خواندن نماز نفل برای مرده مشروعیت ندارد. در واقع نماز یک عبادت بدنی است که هر شخص باید خودش آن را بجا آورد. وقتی کسی مرد دیگر ارتباط او با اعمالش قطع میشود، به جز سه عمل که ثواب آن همچنان به وی میرسد و عبارتند از: صدقه جاریه، فرزند صالحی که برایش دعا کند و علم و دانشی که از او باقی بماند و دیگران از آن سود ببرند.
همچنین بخوانید: نماز جعفر طیار را برای ازدواج و حاجت چگونه بخوانیم؟ چقدر طول میکشد؟
نماز نفل برای حاجت
یکی از موارد نماز نفل برای حاجت، نماز حاجت امام صادق (ع) است که ترتیب خواندن آن به شرح زیر است:
- ابتدا باید غسل کرد.
- سپس دو رکعت نماز مانند نماز صبح بخوانید.
- پس از پایان نماز این دعا را بخوانید:
اَللهم انتَ السَّلامُ و منک السَّلامُ و الیک یرجع السَّلامُ.
بارپروردگارا! تویی سلام و از جانب توست سلام و سلام به سوی تو بر می گردد.
اللهم صل علی محمد و آل محمد و بَلِّغ روحَ مُحمدٍ مِنّی السَّلامُ و أَرواحَ الائِمةِ الصادقینَ سَلامی
بار پروردگارا! بر محمد و آل محمد درود فرست و سلام من را به روح حضرت محمد و ارواح امامان راستگو ابلاغ بفرما
وَاردُد عَلیَّ مِنهُمُ السَّلام وَ السَّلامُ علیهِم و رَحمَتُ الله و برکاته.
و برگردان به من جواب سلام ایشان را . و درود و رحمت خداوند بر آنان
اللهم إِنَّ هاتَینِ الرَّکعَتَینِ هِدیَةٌ مِنّی إلی رَسُولِ الله صلی الله علیه و آله.
باپروردگارا ! این دو رکعت نماز که به جا آوردم هدیه ای است از جانب من به سوی رسولت که درود بر او و خاندانش باد.
فأثبِنی عَلَیهِما مَا أَمَّلتُکَ وَ رَجَوتُ فیکَ وَ فِی رَسُولـِکَ یا وَلِی المُومِنینَ.
پس برآورده فرما با این دو رکعت آنچه را که امید دارم و از تو از رسولت ای دوستدار مومنین.
- سپس به سجده بروید و 40 مرتبه بگویید:
یا حَیُّ و یا قَیُّوم ، یا حَیّـًا لا یَموُت، یا حَیّـًا لا إِله َ إِلّا أنت، یا ذَالجـَلالِ وَ الإکرام، یا أَرحَمَ الرَّاحِمین
- بعد از آن چهل مرتبه جانب راست خود را به زمین گذاشته و این دعا را بخوانید و سپس همین عمل را چهل مرتبه با گذاشتن جانب چپ خود روی زمین تکرار کنید.
- سپس سر از سجده بردارید و دستها را بلند کرده و 40 مرتبه دعا را تکرار کنید. حالا دستها را روی گردن گذاشته و با حالتی شبیه پناه گرفتن، با انگشت سبابه خود 40 مرتبه دیگر این دعا را تکرار کنید.
- بعد از تمام مراحل محاسن را در دست چپ بگیرید (بانوان بر چانه خود دست بگذارند) و با حالت گریه این دعا را بخوانید:
یا محمد یا رسول الله اشکوا الی الله و الیک حاجتی و الی اهل بیتک الراشدین حاجتی و بکم اتوجه الی الله فی حاجتی.
- سپس دوباره به سجده بروید و تا نفس یاری میکند ذکر “یا الله” بگویید.
- حالا بخوانید:
صل علی محمد و آل محمد وَافعَل بِی کذا و کذا ( و به جای کلمات کذا و کذا ) حاجت و خواسته خود را بیان میکنی.
امام صادق این نماز نفل برای حاجت را مفید میدانستند که فرمودند: من ضامنم بر خدای عزوجل که از جای خود حرکت نکرده ای مگر آنکه حاجت تو بر آورده شود.
همچنین بخوانید: نماز شب چطور خوانده میشود و چند رکعت است؟ چه ساعتی خوانده میشود؟
نماز نفل برای نماز قضا
در برخی از منابع غیر معتبر آمده است که خواندن نماز آخرین جمعه ماه رمضان به عنوان نماز نفل برای نماز قضا، میتواند جایگزین تمامی نمازهای قضا باشد.
در واقع نماز آخرین جمعه رمضان توسط پیامبر اکرم توصیه شده است و ثواب خواندن آن معادل با چند صد سال نماز قضا وصف شده است. اما این بدان معنا نیست که میتوان این نماز نفل و مستحبی را جایگزین نمازهای قضا دانست. بلکه فقط ثوابی که شامل حال فرد میشود به اندازه چند صد سال نماز قضا خواهد بود.
نماز نفل برای اهل سنت
همانطور که در سطرهای بالاتر گفتیم نمازهایی که پیامبر اکرم (ص) بجا میآوردند در دو دسته نمازهای موکد و غیر موکد قرار میگرفت. منظور از نمازهای موکد، نمازهای واجب روزانه است که نباید ترک شوند. نمازهای غیر موکد که نماز نفل برای اهل سنت در آن دسته قرار میگیرد بر مسلمانان واجب نیستند پس قضا هم ندارند. حضرت محمد (ص) نیز این نمازها را گاه به گاه اقامه میکردند.
نماز نفل پیش از نماز عصر، نماز نفل پس از نماز مغرب، نماز نفل پیش از نماز خفتن، نماز نفل پس از نماز خفتن، نماز تحیه المسجد، نماز تحیه الوضو، نماز اشراق، نماز اوابین، نماز تهجد از جمله این نمازها است. در هر زمانی از شبانه روز میتوان این نمازها را خواند به جز سه زمان که مکروه است:
- در هنگام طلوع خورشید
- زمانیکه خورشید در میانه آسمان است
- زمانیکه خورشید در حال غروب است.
همچنین بخوانید: نماز جمعه چگونه خوانده میشود و چند رکعت است؟ واجب است یا مستحب؟
سخن آخر
نماز نفل از دسته نمازهای مستحبی است که خواندن آن فضیلت فراوانی دارد. بزرگان دینی اهل سنت آن را بر اساس روش زندگی حضرت محمد (ص) تنظیم کردهاند. این نمازها فراوانند که در این پست به برخی از معروفترین آنها اشاره کردیم.
✜ دعا و مناجات
- متن و خواص دعای یا علی یا عظیم با ترجمه + فایل صوتی
- متن دعای تواشیح اسماء الحسنی قبل افطار با معنی و فایل صوتی + pdf
- نماز مغرب و عشا چند رکعت است و چگونه خوانده میشود؟ آموزش کامل نماز خواندن
- متن دعای رویت هلال ماه رمضان + اعمال مخصوص شب و روز اول ماه رمضان
- متن دعای روز اول ماه رمضان با معنی همراه با فایل صوتی و فضیلت آن
- متن و خواص سوره منافقون برای حاجت + طریقه ختم و چله سوره منافقون
- دعای روزهای آخر ماه شعبان | مناجات و اعمال شب آخر ماه شعبان
- خواص سوره یونس برای بچه دار شدن و ازدواج + طریقه ختم آن
- خواص سوره عصر برای ازدواج و جنین + ختم سوره والعصر برای حاجت
- دعای مخصوص امام زمان با معنی و فضیلت های آن + صوتی
- متن دعای حیات طیبه حضرت زهرا و خواص آن + صوتی
- دوازده رکعت نماز عید مبعث چگونه خوانده می شود؟ چه فضایلی دارد؟