اعمال دهه اول ذی الحجه از جمله دعای دهه اول ذی الحجه ثواب بسیاری برای مومن دارد. در ادامه این مطلب به آن می پردازیم.
دعا و اعمال دهه اول ذی الحجه
ماه ذی الحجه یکی از چهار ماه حرام در تقویم قمری است که مسلمانان در آن به انجام مناسک حج می پردازند. وقایع بسیاری در این ماه رخ داده است که باعث شده دارای جایگاه ویژه ای بین دیگر ماه های قمری باشد. از جمله عید قربان، عید غدیر و … و اعمال مخصوصی برای آن شمرده شده است.
در خصوص فضیلت دهه اول ذی الحجه از امام صادق علیه السلام به تفسیر آیات 203 بقره و 22 حج اشاره شده است که خداوند می فرماید: «وَ اذْکُرُوا اللَّهَ فی أَیَّامٍ مَعْدُودات؛ و خدا را در روزهایی معین یاد کنید” و همچنین آمده است: «أَیَّامُ التَّشْرِیقِ الثَّلَاثَةُ وَ الْأَیَّامُ الْمَعْلُومَاتُ الْعَشَرَةُ مِنْ ذِیالْحِجَّة؛ به این معنا که “ایام معدودات” اشاره به روزهای یازدهم تا سیزدهم ذی الحجه دارد و “ایام معلومات” در سوره حج به دهه اول ذی الحجه اشاره می کند.
در جای دیگر از پیامبر اکرم (ص) روایت شده است: انجام اعمال نیک در هیچ زمانی به اندازه دهه اول ذی الحجه فضیلت ندارد.
همچنین بخوانید: دعای نادعلی برای حاجت فوری
دعای دهه اول ذی الحجه با معنی
شیخ مفید و سید از امام صادق (ع) دعایی را روایت کرده اند که به عنوان دعای دهه اول ذی الحجه شهرت دارد و توصیه شده است که از اولین روز تا عصر روز عرفه این دعا پس از نماز صبح و پیس از مغرب خوانده شود:
اللّٰهُمَّ هٰذِهِ الْأَيَّامُ الَّتِى فَضَّلْتَها عَلَى الْأَيَّامِ وَشَرَّفْتَها وَ قَدْ بَلَّغْتَنِيها بِمَنِّكَ وَرَحْمَتِكَ فَأَنْزِلْ عَلَيْنا مِنْ بَرَكاتِكَ، وَأَوْسِعْ عَلَيْنا فِيها مِنْ نَعْمائِكَ .
خدایا، این روزها روزهایی است که بر سایر روزها برتری و برجستگیاش دادی و به مهرورزی و رحمتت مرا به آنها رساندی، برکاتت را بر ما فرو فرست و از نعمتهایت در این روزها بر ما وسعت ده.
اللّٰهُمَّ إِنِّى أَسْأَلُكَ أَنْ تُصَلِّىَ عَلَىٰ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ وَأَنْ تَهْدِيَنا فِيها لِسَبِيلِ الْهُدىٰ وَالْعَفافِ وَالْغِنىٰ وَالْعَمَلِ فِيها بِما تُحِبُّ وَتَرْضىٰ .
خدایا از تو میخواهم بر محمّد و خاندان محمّد درود فرستی و ما را در این روزها به راه هدایت و پاکدامنی و بینیازی و عمل در آنها به آنچه میپسندی و خشنود میشوی هدایت کنی،
اللّٰهُمَّ إِنِّى أَسْأَلُكَ يَا مَوْضِعَ كُلِّ شَكْوىٰ، وَيَا سامِعَ كُلِّ نَجْوىٰ، وَيَا شاهِدَ كُلِّ مَلَاً، وَيَا عالِمَ كُلِّ خَفِيَّةٍ، أَنْ تُصَلِّىَ عَلَىٰ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ وَأَنْ تَكْشِفَ عَنَّا فِيهَا الْبَلاءَ، وَتَسْتَجِيبَ لَنا فِيهَا الدُّعاءَ، وَتُقَوِّيَنا فِيها وَتُعِينَنا وَتُوَفِّقَنا فِيها لِما تُحِبُّ رَبَّنا وَتَرْضىٰ وَعَلَىٰ مَا افْتَرَضْتَ عَلَيْنا مِنْ طاعَتِكَ وَطاعَةِ رَسُولِكَ وَأَهْلِ وِلايَتِكَ؛
خدایا از تو میخواهم، ای جایگاه هر شکایت و ای شنوای هر رازونیاز و ای حاضر در هر جمع و ای دانای هر نهان که بر محمّد و خاندان محمّد درود فرستی و در این روزها بلا را از ما برگردانی و دعایمان را مستجاب کنی و نیرویمان دهی و یاریمان کنی و به آنچه ای پروردگار ما دوست داری و خشنود میشوی موفّقمان بداری و بر اموری که از طاعتت و طاعت رسولت و اهل ولایتت بر ما واجب نمودی توفیقمان دهی؛
اللّٰهُمَّ إِنِّى أَسْأَلُكَ يَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِينَ أَنْ تُصَلِّىَ عَلَىٰ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ وَأَنْ تَهَبَ لَنا فِيهَا الرِّضا إِنَّكَ سَمِيعُ الدُّعاءِ، وَلَا تَحْرِمْنا خَيْرَ مَا تُنْزِلُ فِيها مِنَ السَّماءِ، وَطَهِّرْنا مِنَ الذُّنُوبِ يَا عَلّامَ الْغُيُوبِ، وَأَوْجِبْ لَنا فِيها دارَ الْخُلُودِ .
خدایا، از تو میخواهم ای مهربانترین مهربانان که بر محمّد و خاندان محمّد درود فرستی و خشنودی خود را در این روزها به ما ارزانی داری که به یقین تو شنوای دعایی و از خیری که در این ایام از عالم بالا نازل میکنی ما را محروم مساز و از گناهان ما را پاک کن، ای دانای نهانها و در این روزها خانه جاودان را بر ما واجب گردان.
اللّٰهُمَّ صَلِّ عَلَىٰ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ وَلَا تَتْرُكْ لَنا فِيها ذَنْباً إِلّا غَفَرْتَهُ، وَلَا هَمّاً إِلّا فَرَّجْتَهُ، وَلَا دَيْناً إِلّا قَضَيْتَهُ، وَلَا غائِباً إِلّا أَدَّيْتَهُ، وَلَا حاجَةً مِنْ حَوائِجِ الدُّنْيا وَالْآخِرَةِ إِلّا سَهَّلْتَها وَيَسَّرْتَها، إِنَّكَ عَلَىٰ كُلِّ شَىْءٍ قَدِيرٌ .
خدایا بر محمّد و خاندان محمّد درود فرست و گناهی را برای ما باقی مگذار جز آنکه ببخشی و نه اندوهی جز آنکه برطرف کنی و نه قرضی جز آنکه بپردازی و نه غایبی جز آنکه به ما برسانی و نه حاجتی از حاجات دنیا و آخرت جز آنکه هموار و آسان کنی، به یقین تو بر هر کاری توانایی.
اللّٰهُمَّ يَا عالِمَ الْخَفِيَّاتِ، يَا راحِمَ الْعَبَراتِ، يَا مُجِيبَ الدَّعَواتِ، يَا رَبَّ الْأَرَضِينَ وَالسَّماواتِ، يَا مَنْ لَاتَتَشابَهُ عَلَيْهِ الْأَصْواتُ، صَلِّ عَلَىٰ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ وَاجْعَلْنا فِيها مِنْ عُتَقائِكَ وَطُلَقائِكَ مِنَ النَّارِ، وَ الْفائِزِينَ بِجَنَّتِكَ وَ النَّاجِينَ بِرَحْمَتِكَ يَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِينَ، وَصَلَّى اللّٰهُ عَ لَىٰ سَيِّدِنا مُحَمَّدٍ وَآلِهِ أَجْمَعِينَ.
خدایا ای دانای نهان، ای رحمکننده به اشکهای روان، ای اجابتکننده دعاها، ای پروردگار زمینها و آسمانها، ای آنکه صداها بر او اشتباه نشود، بر محمّد و خاندان محمّد درود فرست و ما را در این روزها از آزادشدگان و رهاشدههای از آتش و رسیدگان به بهشت و از نجاتیافتگان قرار ده، به مهربانیات ای مهربانترین مهربانان و درود خدا بر آقایمان محمّد و همه اهلبیتش.
همچنین بخوانید: دعای سریع الاجابه
اعمال دهه اول ذی الحجه
از دهه اول ذی الحجه به عنوان “ایام معلومات” در قرآن کریم یاد شده است و این ایام بسیار مبارک و مورد رحمت خداوند ذکر شده است. از پیامبر اکرم (ص) روایت شده است: انجام کار نیک و عبادت پروردگار در هیچ ایام دیگری به اندازه این دهه محبوب و پسندیده نیست. برای این دهه اعمال ویژه ای سفارش شده است، از جمله:
1. روزه گرفتن
روزه گرفتن در نه روز ابتدایی این دهه ثوابی به اندازه روزه گرفتن تمام عمر دارد.
2. نماز
به جا آوردن دو رکعت نماز، بین نمازهای مغرب و عشا در طول شب های این دهه سفارش شده است. به این ترتیب که در هر رکعت از آن بعد از سوره “حمد” یک مرتبه سوره “توحید” و آیه زیر خوانده شود:
﴿وَ وٰاعَدْنٰا مُوسىٰ ثَلاٰثِينَ لَيْلَةً وَ أَتْمَمْنٰاهٰا بِعَشْرٍ فَتَمَّ مِيقٰاتُ رَبِّهِ أَرْبَعِينَ لَيْلَةً وَ قٰالَ مُوسىٰ لِأَخِيهِ هٰارُونَ اخْلُفْنِي فِي قَوْمِي وَ أَصْلِحْ وَ لاٰ تَتَّبِعْ سَبِيلَ الْمُفْسِدِينَ﴾
و ما با موسی [برای عبادتی ویژه] سی شب وعده گذاشتیم و آن را با افزودنِ ده شب کامل کردیم، در نتیجه میعادگاه پروردگارش در چهل شب پایان گرفت، موسی [زمانی که به میعادگاه میرفت] به برادرش هارون گفت: در میان قومِ من جانشینم باش و به اصلاح [امورشان] بپرداز و از روش [و آرای] تبهکارانِ فتنهانگیز پیروی مکن!
خواندن این نماز و دعا مومن را در ثواب حاجیان شریک می کند.
3. خواندن دعای حضرت عیسی
در کتب دعا آمده است که در هر روز از دهه اول ذی الحجه پنج دعایی را که حضرت جبرییل از سوی پروردگار برای حضرت عیسی هدیه آوردند را بخوانند و این پنج دعا عبارتند از:
﴿١﴾ أَشْهَدُ أَنْ لَاإِلٰهَ إِلّا اللّٰهُ وَحْدَهُ لَاشَرِيكَ لَهُ، لَهُ الْمُلْكُ، وَلَهُ الْحَمْدُ، بِيَدِهِ الْخَيْرُ، وَهُوَ عَلَىٰ كُلِّ شَىْءٍ قَدِيرٌ.
گواهی میدهم که معبودی جز خدا نیست، یگانه و بیشریک است، فرمانروایی و سپاس برای اوست، خیر فقط به دست اوست و او بر هر کاری تواناست.
﴿٢﴾ أَشْهَدُ أَنْ لَاإِلٰهَ إِلّا اللّٰهُ وَحْدَهُ لَاشَرِيكَ لَهُ، أَحَداً صَمَداً لَمْ يَتَّخِذْ صاحِبَةً وَلَا وَلَداً.
گواهی میدهم معبودی جز خدا نیست، یگانه و بیشریک است، یکتا و بینیاز است همسر و فرزندی نگرفته است.
﴿٣﴾ أَشْهَدُ أَنْ لَاإِلٰهَ إِلّا اللّٰهُ وَحْدَهُ لَاشَرِيكَ لَهُ، أَحَداً صَمَداً لَمْ يَلِدْ وَلَمْ يُولَدْ وَلَمْ يَكُنْ لَهُ كُفُواً أَحَدٌ.
گواهی میدهم معبودی جز خدا نیست، یگانه و بیشریک است، یکتا و بینیاز است، نه زاده و نه زاییده شده است و برایش هیچ همتایی نیست.
﴿۴﴾ أَشْهَدُ أَنْ لَاإِلٰهَ إِلّا اللّٰهُ وَحْدَهُ لَاشَرِيكَ لَهُ، لَهُ الْمُلْكُ، وَلَهُ الْحَمْدُ، يُحْيِى وَيُمِيتُ، وَهُوَ حَيٌّ لَايَمُوتُ، بِيَدِهِ الْخَيْرُ، وَهُوَ عَلَىٰ كُلِّ شَىْءٍ قَدِيرٌ.
گواهی میدهم معبودی جز خدا نیست، یگانه و بیشریک است، فرمانروایی و سپاس برای اوست، زنده میکند و میمیراند و اوست زندهای که نمیمیرد، خیر فقط به دست اوست و او بر هر کاری تواناست.
﴿۵﴾ حَسْبِىَ اللّٰهُ وَكَفىٰ، سَمِعَ اللّٰهُ لِمَنْ دَعا، لَيْسَ وَراءَ اللّٰهِ مُنْتَهى، أَشْهَدُ لِلّٰهِ بِما دَعا، وَأَنَّهُ بَرِىءٌ مِمَّنْ تَبَرَّأَ، وَأَنَّ لِلّٰهِ الْآخِرَةَ وَالْأُولىٰ.
خدا مرا بس است و کفایت میکند، خدا گوش فرا دهد برای آنکه او را بخواند، ورای خدا نهایتی نیست، گواهی میدهم برای خدا به آنچه دعوت کرد و خدا بیزار است از هرکه از او بیزاری جوید و آخرت و دنیا ویژۀ خداست.
آنطور که حضرت عیسی علیه السلام سفارش کردند، 100 مرتبه خواندن هر یک از این ادعیه، ثواب بسیاری دارد. آنطور که علامه مجلسی فرموده: اگر مومن در هر روز از این دهه هر یک از این دعاها را “10 مرتبه” بخواند به این روایت عمل کرده است، اما اگر در هر روز هر کدام را “100 مرتبه” بخواند از ثواب بیشتری بهره می برد.
همچنین بخوانید: دعای یستشیر برای روزی و حاجت
4. خواندن تهلیلات
توصیه شده است در هر روز این دهه تهلیلات را که از امام علی (ع) روایت شده است را بخوانید که ثواب زیادی دارد، اگر روزی ده مرتبه آن را بخوانید، ثواب بیشتری دارد:
لَا إِلٰهَ إِلّا اللّٰهُ عَدَدَ اللَّيالِى وَالدُّهُورِ، لَاإِلٰهَ إِلّا اللّٰهُ عَدَدَ أَمْواجِ الْبُحُورِ، لَا إِلٰهَ إِلّا اللّٰهُ وَ رَحْمَتُهُ خَيْرٌ مِمّا يَجْمَعُونَ، لَاإِلٰهَ إِلّا اللّٰهُ عَدَدَ الشَّوْكِ وَالشَّجَرِ، لَا إِلٰهَ إِلّا اللّٰهُ عَدَدَ الشَّعْرِ وَالْوَبَرِ، لَاإِلٰهَ إِلّا اللّٰهُ عَدَدَ الْحَجَرِ وَالْمَدَرِ، لَاإِلٰهَ إِلّا اللّٰهُ عَدَدَ لَمْحِ الْعُيُونِ، لَاإِلٰهَ إِلّا اللّٰهُ فِى اللَّيْلِ إِذا عَسْعَسَ، وَالصُّبْحِ إِذا تَنَفَّسَ، لَا إِلٰهَ إِلّا اللّٰهُ عَدَدَ الرِّياحِ فِى الْبَرارِى وَالصُّخُورِ، لَاإِلٰهَ إِلّا اللّٰهُ مِنَ الْيَوْمِ إِلىٰ يَوْمِ يُنْفَخُ فِى الصُّورِ.
معبودی جز خدا نیست به شمار شبها و روزگاران، معبودی جز خدا نیست به شمار امواج دریاها، معبودی جز خدا نیست و رحمت او از آنچه گرد میآورند بهتر است، معبودی جز خدا نیست، به شمار خارها و درختان، معبودی جز خدا نیست به شمار موها و کرکها، معبودی جز خدا نیست به شمار سنگها و کلوخها، معبودی جز خدا نیست به شمار بهمخوردن پلکها، معبودی جز خدا نیست در شب، چون با سیاهیاش پشت کند و صبح هنگامی که میدمد، معبودی جز خدا نیست به شمار بادها در صحراها و کوهها، معبودی جز خدا نیست از امروز تا روز دمیده شدن در صور.
سخن آخر
این مطلب از آلامتو با موضوع دعای دهه اول ذی الحجه و اعمال این دهه برای شما همراهان ارائه شد. امیدواریم این مطلب برای شما مفید بوده باشد و توانسته باشیم در بهره مندی شما از برکات معنوی این ایام قدمی برداشته باشیم.
✜ دعا و مناجات
- دعا و زیارت حضرت ابوالفضل در مفاتیح برای حاجت گرفتن و شفای مریض
- نذر حضرت علی اصغر برای حاجت و ازدواج + متن توسل و ختم صلوات علی اصغر
- سوره های سجده دار واجب و مستحب به ترتیب + حکم خواندن آنها در زمان قاعدگی
- متن دعای امام حسین در عصر عاشورا با ترجمه + آخرین دعای امام حسین در قتلگاه
- متن دعای نصر (دعای چهاردهم) صحیفه سجادیه + خواص آن و صوتی
- نماز آخر سال قمری چگونه است و چند رکعت دارد؟ فضایل آن چیست؟
- اعمال و آداب ماه محرم و صفر برای حاجت و بخشیده شدن گناهان + ذکر ماه محرم
- متن کامل دعای غریق در زمان غیبت + طریقه ختم دعای غریق برای حاجت
- متن خطبه عقد دائم النکاح سنتی کامل به زبان فارسی و عربی + خطبه عقد دوشیزه مکرمه
- دعا برای پیروزی در جنگ، غلبه بر دشمن و نابودی دشمن
- متن و خواص سوره رعد برای چشم زخم، ازدواج و بچه دار شدن + صوتی
- ذکرهای روز عرفه چیست؟ صلوات امام صادق در روز عرفه + فضیلت اذکار روز عرفه