کمبود سلنیوم چیست؟
همانطور که می دانید سلنیوم یکی از مواد معدنی مهم برای بدن است. این ماده معدنی برای فرآیندهای مهمی همچون فرآیندهای زیر ضروری است:
- متابولیسم هورمون های تیروئیدی
- سنتز DNA
- تولید مثل
- محافظت از بدن در برابر عفونت
کمبود سلنیوم به نداشتن سلنیوم کافی در سیستم بدن شما اطلاق می شود. این شرایط مشکلات متعددی را برایتان ایجاد خواهد کرد.
مقدار سلنیومی که در منابع غذایی وجود دارد توسط کیفیت خاک مورد استفاده برای رشد آن ها تعیین می شود. بارندگی، تبخیر، سطح PH همگی بر روی غلظت سلنیوم در خاک اثر خواهند گذاشت. همین امر باعث می شود کمبود سلنیوم در بخش های خاصی از جهان شایع تر باشد.
در ایالت متحده آمریکا کمبود سلنیوم بسیار نادر است. با اینحال تخمین زده شده است که در سرتاسر جهان حدود 1 میلیارد نفر با این کمبود دست و پنجه نرم می کنند.
مطالعات مروری نشان می دهد اثر تغییرات آب و هوایی به تدریج غلظت سلنیوم را در خاک در بخش های مختلف جهان کاهش خواهد داد.
سلنیوم چه کاری در بدن انجام می دهد؟
سلنیوم یکی از مواد معدنی مهم برای بدن است زیرا از عملکرد سیستم های مختلف را پشتیبانی می کند. این سیستم ها در برگیرنده غدد درون ریز، سیستم ایمنی و سیستم قلبی-عروقی است. تیروئید که یکی از اندام های سیستم درون ریز است، بالاترین غلظت سلنیوم را به ازای وزن بافت های اندام دارد.
یکی از مطالعات مروری انجام شده در سال 2011 نشان می دهد بین کمبود سلنیوم و انواع خاصی از سرطان ارتباط وجود دارد.
با اینحال برای تایید چنین نتیجه گیری هایی باید تحقیقات بیشتری انجام شود. کمبود سلنیوم می تواند بر روی عملکرد شناختی نیز اثر بگذارد اما در این مورد هم باید تحقیقات بیشتری انجام شود.
نشانه های کمبود سلنیوم چیست؟
کمبود سلنیوم می تواند محدوده ای از نشانه ها را در بدن ایجاد کند. رایج ترین این نشانه ها عبارتند از:
چه کسانی در معرض خطر ابتلا به کمبود سلنیوم هستند؟
علاوه بر زندگی کردن در ناحیه ای که خاکش سلنیوم اندکی دارد، موارد زیر هم می تواند خطر این کمبود را افزایش دهد.
- تحت دیالیز بودن
- داشتن HIV
- داشتن اختلالات گوارشی همچون بیماری کرون
هر کدام از این موارد می تواند بر روی جذب سلنیوم اثر بگذارد حتی اگر سلنیوم کافی از طریق رژیم غذایی دریافت گردد.
وجود سلنیوم کافی برای چه کسانی از اهمیت بیشتری برخوردار است؟
مصرف سلنیوم کافی برای گروه خاصی از افراد از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. این افراد عبارتند از:
- داشتن بیماری تیروئیدی
- داشتن ندول تیروئیدی
- داشتن سرطان
- داشتن سیستم ایمنی تضعیف شده
- باردار بودن
- داشتن کمبود سلنیوم
این کمبود چگونه تشخیص داده می شود؟
تشخیص کمبود سلنیوم برای پزشکان کمی دشوار است. این موضوع بدین خاطر است که تست های زیادی برای این تشخیص وجود ندارد.
در برخی از موارد پزشک می تواند سطح گلوتاتیون پراکسیداز را بسنجد. این گزینه آنزیمی است که برای عملکرد خود به سلنیوم نیاز دارد. اگر سطح این آنزیم اندک باشد ممکن است سلنیوم کافی در بدن وجود نداشته باشد.
غذاهای غنی از سلنیوم
کمبود سلنیوم چگونه درمان می شود؟
اولین خط درمانی برای کمبود سلنیوم خوردن غذاهایی است که سرشار از این ماده معدنی هستند. غذاهای غنی از سلنیوم عبارتند از:
- آجیل برزیلی
- برنج
- حبوبات
- نان تهیه شده از گندم کامل
موسسه ملی سلامت توصیه می کند افرادی که بالای 14 سال هستند در طول روز 55 میکروگرم از این ماده معدنی را مصرف نمایند.
برای زنان باردار و شیرده این مقدار به 70 میکروگرم در روز افزایش پیدا می کند.
اگر این مقدار بیش از 900 میکروگرم در روز باشد سمی خواهد بود. نشانه های مصرف زیاد سلنیوم شامل بوی شبیه سیر در دهان و طعم فلز در دهان است. زمانی که استفاده از غذاهای غنی از سلنیوم شرایط بیمار را بهبود نبخشید، می توان از مکمل های حاوی این ماده معدنی استفاده کرد.
بیشتر مولتی ویتامین ها در برگیرنده سلنیوم هستند اما می توان محصولی که تنها حاوی این ماده است را هم پیدا کرد. مکمل های سلنیوم به شکل سلنومتیونین یا سلنیت ارائه می شوند.
سلنومتیونین جذب راحت تری در بدن دارد و به همین خاطر برای کمبودهای حاد، گزینه بهتری است. اداراه غذا و دارو خلوص یا کیفیت مکمل ها را همانند داروها بررسی نمی کند. پس قبل از مصرف چنین مکمل هایی حتما با پزشک خود مشورت کنید.
نتیجه گیری نهایی:
اگرچه کمبود سلنیوم نادر است اما باید مطمئن شوید مقدار کافی از آن را مصرف می کنید و به درستی جذب می نمایید. اگر فکر می کنید کمبود سلنیوم دارید بهتر است با پزشک خود مشورت کنید تا علت نشانه ها و علائمتان مورد بررسی قرار گیرد.
رابطه کم کاری تیروئید و ریزش مو، علائم و راه های درمان آن
گزگز شدن کف پا نشانه چیست؟
علائم مخفی بیماری شخصیت دو قطبی
همه چیز درباره بیماری آلزایمر